Law

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ตั้งคำถาม รัฐธรรมนูญควรถูกเขียนขึ้นใหม่ในแต่ละยุคสมัยหรือไม่ ทำอย่างไรให้ประเทศไทยไม่เดินหน้าเข้าสู่ยุคสมัย “ซากศพปกครองคนเป็น”

ท่ามกลางกระแสเรียกร้อง “ต้องไม่มีใครติดคุกเพราะจน” 101 ชวน ปกป้อง ศรีสนิท คณะนิติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ เขียนเล่าเรื่องการปฏิรูปการปล่อยชั่วคราว ทั้งในเชิงสถานการณ์ หลักกฎหมาย ทางปฏิบัติ บทเรียนจากต่างประเทศ และแนวทางปฏิรูปเพื่อสร้างความเสมอภาคในไทย

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ทบทวนคุณูปการของ ‘ปรีดี เกษมทรัพย์’ ที่มีต่อการบุกเบิกการเรียนการสอนนิติปรัชญาที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และตั้งคำถามถึง ‘ความหยุดนิ่ง’ ของสถานะความรู้ทางนิติปรัชญาของสถาบันทางกฎหมายแห่งนี้

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ชวนกลับไปย้อนอ่านหนังสือ “ตุลาการภิวัตน์” ของธีรยุทธ บุญมี หนึ่งทศวรรษผ่านไป อะไรคือบทเรียนสำคัญของงานชิ้นนี้

สมชาย ปรีชาศิลปกุล เล่าถึงหนึ่งในแนวคิดทางด้านนิติศาสตร์แนวสตรีนิยม (Feminist Legal Theory) นั่นคือ การโทษเหยื่อ หรือ “blaming the victims” แล้วใช้แนวคิดดังกล่าวในการมองปัญหาการข่มขืนและปรากฏการณ์ “มหาวิทยาลัยกลายเป็นค่ายทหาร” ในสังคมไทย

สมชาย ปรีชาศิลปกุล เขียนถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างคณะรัฐประหารกับสถาบันตุลาการ มองบทบาทของสถาบันตุลาการภายใต้ระบอบอำนาจนิยม และทำความเข้าใจฝ่ายตุลาการในเชิงสถาบัน โดยเฉพาะในบริบทของวงวิชาการไทย

ประมวลกฎหมายอาญาของไทยบังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2499 ตั้งแต่สมัยพี่แดง ไบเล่ย์ และพี่ปุ๊ ระเบิดขวด ยังครองเมือง โดยแทบจะไม่มีการแก้ไขบทลงโทษตามสภาพเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนไปเลย

ท่านทราบหรือไม่ว่า มูลค่าที่แท้จริงของค่าปรับจะค่อยๆ ลดลงเมื่อเวลาผ่านไป จาก 2,000 บาทเมื่อปี 2499 จะเหลือเพียง 200 บาทในปัจจุบันเท่านั้น!

เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น? แล้วเราจะทำอย่างไรให้โทษปรับยังทรงพลังได้คล้ายเดิมเมื่อเวลาผ่านไป?

อิสร์กุล อุณหเกตุ นักวิจัยด้านนิติเศรษฐศาสตร์ (ศาสตร์ที่เอากฎหมายและเศรษฐศาสตร์มาแต่งงานกัน!) มีข้อเสนอเรื่อง “ปรับ-ค่า-ปรับ” ให้ชวนคิดกันต่อในรายงานพิเศษชิ้นนี้