Law

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ชวนตั้งคำถามด้านกลับของข้ออ้าง “ความเป็นอิสระของศาล” ที่ต้องการปลอดการเมือง ปราศจากการแทรกแซงจากบุคคลภายนอก ว่าตุลาการจะยึดโยงกับประชาชนได้อย่างไร ภายใต้อุดมการณ์แบบเสรีประชาธิปไตย

สมชาย ปรีชาศิลปกุล สำรวจแนวโน้มและข้อถกเถียงว่าด้วยการขยายทางอำนาจของฝ่ายตุลาการในประเทศประชาธิปไตยใหม่ จากพื้นที่ทางกฎหมายสู่การเมืองและนโยบายสาธารณะ “ตุลาการธิปไตย” ส่งผลต่อหลักการแบ่งแยกอำนาจฝ่ายบริหาร นิติบัญญัติ และตุลาการอย่างไร นี่คือระบบอำนาจนิยมอีกแบบหนึ่งหรือไม่

แม้ผู้นำเผด็จการจะจากไป แต่ซากเดนของระบอบเผด็จการยังคงอยู่ สมชาย ปรีชาศิลปกุล สำรวจกรณีตัวอย่างของภาระและปัญหานานัปการที่ระบอบเผด็จการทิ้งไว้ให้สังคมต้องแบกรับกันต่อไป

ในบรรยากาศวันแห่งความรัก สมชาย ปรีชาศิลปกุล สำรวจความหมายของ ‘ความรัก’ ในคำพิพากษา เพศวิถีในแวดวงตุลาการดำเนินไปในทิศทางเดียวกับโลกที่กำลังหมุนไป หรือยิ่งห่างไกลมากขึ้นเรื่อยๆ

สมชาย ปรีชาศิลปกุล วิพากษ์ระบบสอบเข้าดำรงตำแหน่งผู้พิพากษา จากความบากบั่นในการ “ลอดรูเข็ม” ถึงการพรางตัวของชนชั้นนำตุลาการ สามัญชนมีโอกาสนั่งบัลลังก์ศาลมากน้อยเพียงใด การสอบเป็นการแข่งขันกันด้วยความสามารถล้วนๆ จริงหรือไม่ และกระบวนการสอบมีความหมายทางการเมืองเช่นใด

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ตั้งคำถาม รัฐธรรมนูญควรถูกเขียนขึ้นใหม่ในแต่ละยุคสมัยหรือไม่ ทำอย่างไรให้ประเทศไทยไม่เดินหน้าเข้าสู่ยุคสมัย “ซากศพปกครองคนเป็น”

ท่ามกลางกระแสเรียกร้อง “ต้องไม่มีใครติดคุกเพราะจน” 101 ชวน ปกป้อง ศรีสนิท คณะนิติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ เขียนเล่าเรื่องการปฏิรูปการปล่อยชั่วคราว ทั้งในเชิงสถานการณ์ หลักกฎหมาย ทางปฏิบัติ บทเรียนจากต่างประเทศ และแนวทางปฏิรูปเพื่อสร้างความเสมอภาคในไทย

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ทบทวนคุณูปการของ ‘ปรีดี เกษมทรัพย์’ ที่มีต่อการบุกเบิกการเรียนการสอนนิติปรัชญาที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และตั้งคำถามถึง ‘ความหยุดนิ่ง’ ของสถานะความรู้ทางนิติปรัชญาของสถาบันทางกฎหมายแห่งนี้

สมชาย ปรีชาศิลปกุล ชวนกลับไปย้อนอ่านหนังสือ “ตุลาการภิวัตน์” ของธีรยุทธ บุญมี หนึ่งทศวรรษผ่านไป อะไรคือบทเรียนสำคัญของงานชิ้นนี้

สมชาย ปรีชาศิลปกุล เล่าถึงหนึ่งในแนวคิดทางด้านนิติศาสตร์แนวสตรีนิยม (Feminist Legal Theory) นั่นคือ การโทษเหยื่อ หรือ “blaming the victims” แล้วใช้แนวคิดดังกล่าวในการมองปัญหาการข่มขืนและปรากฏการณ์ “มหาวิทยาลัยกลายเป็นค่ายทหาร” ในสังคมไทย

สมชาย ปรีชาศิลปกุล เขียนถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างคณะรัฐประหารกับสถาบันตุลาการ มองบทบาทของสถาบันตุลาการภายใต้ระบอบอำนาจนิยม และทำความเข้าใจฝ่ายตุลาการในเชิงสถาบัน โดยเฉพาะในบริบทของวงวิชาการไทย