ประเทศไทยมี ‘เด็กนอกระบบ’ นับล้านคนที่เข้าไม่ถึงการศึกษาหรือหลุดออกจากระบบด้วยสาเหตุหลากหลาย
‘ตุ๊กตา’ เคยเป็นคนหนึ่งที่ต้องออกจากโรงเรียนเพราะปัญหาความรุนแรงที่ผู้ใหญ่ในครอบครัวทำกับเธอ
หลังได้รับความช่วยเหลือจาก ‘ครูมหา’ (อังคาร ชัยสุวรรณ) สมาคมไทสิกขาและทีมงานเครือข่ายในขอนแก่นจนคนผิดถูกลงโทษและตุ๊กตาย้ายออกจากบ้านหลังนั้น แต่ปัญหาต่อมาคือเธอไม่สามารถทนเรียนอยู่ในโรงเรียนเดิมได้
ด้วยความมุ่งมั่นตุ๊กตากัดฟันเรียน กศน. และต่อปริญญาตรีจนจบ เพราะเธอรู้ว่าการมีวุฒิการศึกษาไม่สูงส่งผลต่อชีวิตการทำงานและรายได้
ตุ๊กตาอาจเป็นเด็กจำนวนน้อยที่เจอปัญหาใหญ่ในชีวิตแล้วฝ่าฟันจนเรียนต่อได้สำเร็จ ยังมีเด็กอีกมากที่หลุดออกจากระบบแล้วหายไปในหลุมดำของปัญหาสังคม
“ปัจจัยหลักของปัญหาเด็กหลุดจากระบบคือเรื่องครอบครัว แล้วระบบการศึกษาเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาทำให้เขาหลุดออกจากระบบการเรียน
“การยืดหยุ่นในระบบการศึกษาช่วยได้ อย่างน้อยให้เขามีความสุขที่จะมาโรงเรียน”
– อังคาร ชัยสุวรรณ
ผลงานชิ้นนี้เป็นส่วนหนึ่งของความร่วมมือระหว่าง กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) และ The101.world
เรื่อง: วจนา วรรลยางกูร
