101 ชวนอ่านชุดผลงานสื่อของ The101.world ที่ได้รับ รางวัล “สื่อมวลชนเพื่อสิทธิมนุษยชน” ประจำปี 2566 (Media Award 2023) โดย แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย (Amnesty International Thailand) พร้อมคำกล่าวจากผู้สร้างสรรค์ผลงาน
:: รางวัลข่าวหรือสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อออนไลน์ ::
รางวัลชมเชย:
“‘สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผิด’ สภาวะยกเว้นอย่างถาวรของผู้ต้องหาคดีการเมือง”
โดย วจนา วรรลยางกูร เรื่อง เมธิชัย เตียวนะ ภาพ
“ผลงานชิ้นนี้พูดถึงผู้ต้องหาคดีการเมือง เมื่อมีเรื่องเล่าต่อกันมาว่าประเทศไทยใช้หลักสันนิษฐานไว้ก่อนว่าบริสุทธิ์ แต่สิ่งที่นักโทษคดีการเมืองต้องเจอคือ ‘สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผิด’ และ ‘จับก่อน พิสูจน์ทีหลัง’
ท้ายสุดเมื่อผู้ต้องหาเหล่านั้นพิสูจน์ได้ว่าบริสุทธิ์ ชีวิตในคุกที่สูญเสียไปกลายเป็นแค่เรื่องผิดพลาดที่ภาครัฐไม่จดจำ
กฎหมายความมั่นคงไทยให้อภิสิทธิ์รัฐในการละเมิดสิทธิประชาชน เพื่อรักษาความมั่นคงของชาติ นี่คือ ‘สภาวะยกเว้นอย่างถาวร’ ที่พวกเราไม่ควรเผชิญ แต่เราจำต้องเผชิญ
วันนี้เรายังมีผู้ต้องขังทางการเมืองอย่างน้อย 40 คน รวมตะวันและแฟรงค์ซึ่งเป็นกรณีล่าสุด ภาวะเช่นนี้เราคงพูดไม่ได้ว่าเป็นความปกติธรรมดา ภาวะเช่นนี้เราคงพูดไม่ได้ว่าเป็นเรื่องที่สมควรเกิดขึ้นภายใต้รัฐบาลจากการเลือกตั้ง
ขอบคุณ คุณยุทธภูมิ มาตรนอก คุณวาสนา บุษดี และทนายวิญญัติ ชาติมนตรี สำหรับการร่วมส่งเสียงในเรื่องนี้ ขอบคุณ อ.ธงชัย วินิจจะกูล สำหรับหลักคิดเรื่องระบบยุติธรรมไทย” – วจนา วรรลยางกูร
:: รางวัลข่าวหรือสารคดีเชิงข่าวที่นำเสนอในรูปแบบคลิปวิดีโอออนไลน์ ::
รางวัลดีเด่น:
“Digital Harassment – Silent Pain: แผลร้ายซ่อนลึกของนักกิจกรรม เมื่อถูกทำร้ายในโลกเสมือน”
โดย วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา เรื่อง, เมธิชัย เตียวนะ และกอบบุญ บูรโชควิวัฒน์ วิดีโอ ธนกร เนตรจอมไพร ครีเอทีฟ
“สำหรับเรื่องการคุกคามออนไลน์เป็นเรื่องที่เราทุกคนรู้อยู่แล้วว่ามีผลกระทบรูปแบบไหน แต่เราไม่ค่อยรู้ว่าคนที่ตกเป็นเหยื่อของการคุกคามรู้สึกอย่างไร ได้รับผลกระทบอย่างไรบ้าง
จากวิดีโอ เราจะเห็นว่าผลกระทบต่อคนที่ถูกคุกคามไม่ได้จบแค่รู้สึกแย่ เมื่อปิดมือถือก็จบแค่นั้น มันไกลกว่านั้นมาก หลายคนมีปัญหาเรื่องสุขภาพจิต เป็นซึมเศร้า ลามไปถึงสุขภาพร่างกาย หน้าที่การงาน และอีกหลายเรื่อง บางคนยังถูกเล่นงานทางกฎหมายจากสิ่งที่เขาโพสต์ บางคนถึงขั้นพยายามฆ่าตัวตาย และบางคนที่ทำสำเร็จก็มีเช่นกัน
เมื่อเรารับรู้ความร้ายแรงของเรื่องนี้แล้ว ผมหวังว่าทุกฝ่ายจะมาร่วมหาทางออกของเรื่องนี้ เราจะอยู่กันอย่างไรในโลกออนไลน์ที่มีความเห็นทางการเมืองหลากหลาย และจะปกป้องคนที่ออกมาแสดงความเห็นทางการเมืองโดยสุจริตได้อย่างไร
สุดท้าย ขอบคุณโครงการ MOVE (Monitoring Centre on Organised Violence Events) ที่ทำงานร่วมกันมายาวนาน และทีมโปรดักชันของ 101 ที่ถ่ายทอดเรื่องราวออกมาได้อย่างดีเยี่ยม และขอบคุณทุกคนในคลิปที่มาแบ่งปันเรื่องราว ทำให้เรื่องนี้ปรากฏแก่สังคม” – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา
:: รางวัลภาพถ่ายในหัวข้อ ‘สิทธิมนุษยชน’ ::
รางวัลที่ 3:
“No Man’s Land ริมแม่น้ำเมย” โดย เมธิชัย เตียวนะ
“ผมเคยไปลงพื้นที่ชายแดนมาหลายที่ แต่ที่นี่ทำให้ผมเข้าใจคำว่าเส้นสมมติอย่างชัดเจน แม่น้ำที่เราเห็นสามารถเดินข้ามมาได้ ไม่ได้ลึกจนต้องนั่งเรือมา แต่คนที่อยู่ในสภาวะสงคราม เขาต้องการความช่วยเหลือ แต่ไม่สามารถข้ามมาได้ ไม่สามารถมาขอความช่วยเหลือได้
น่าตั้งคำถามว่าทำไมเป็นเช่นนั้น และผู้มีอำนาจควรตั้งคำถามต่อตนเองว่าจะปล่อยให้เส้นสมมตินี้กีดกั้นความเป็นมนุษย์หรือเปล่า” – เมธิชัย เตียวนะ
รางวัลชมเชย:
“พื้นที่การศึกษาของเด็กข้ามชาติ” โดย กอบบุญ บูรโชควิวัฒน์
“ในประเทศไทยมีแรงงานข้ามชาติที่เข้ามาหางานทำเป็นจำนวนมากและหลายคนจำเป็นต้องให้ลูกหลานติดตามมาด้วย เนื่องจากเหตุผลที่ไม่มีคนช่วยเลี้ยงดูเด็ก หรือเหตุผลอื่นๆ ทำให้เด็กหลายคนเกิดและเติบโตในประเทศไทย ส่วนใหญ่เด็กเติบโตในไซต์งานก่อสร้าง หรือในพื้นที่ที่ห่างไกลจากคำว่า ‘คุณภาพชีวิตที่ดี’
หากมองเด็กข้ามชาติในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง เขามีสิทธิที่จะได้รับการศึกษา ได้เติบโตในสภาพแวดล้อมที่ดี โดยไม่มีสัญชาติเป็นข้อจำกัด และการศึกษาคือสิ่งล้ำค่าที่สุดที่สังคมจะมอบให้เขาได้” – กอบบุญ บูรโชควิวัฒน์
