ชาวญัฮกุรเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ดั้งเดิมในพื้นที่จังหวัดชัยภูมิ นครราชสีมา และเพชรบูรณ์ ในอดีตใช้ชีวิตล่าสัตว์-หาของป่าบนภูเขา
ชาวญัฮกุรปรากฏอยู่ในการสำรวจชาติพันธุ์ของประเทศไทยเมื่อประมาณร้อยปีที่แล้ว แต่พวกเขามีร่องรอยประวัติศาสตร์ที่ยาวนานกว่านั้น
ช่วงประมาณปี 2490 การพัฒนาทำให้ชาวญัฮกุรต้องลงจากป่าเขา เปลี่ยนจากวิถีชีวิตแบบนายพรานลงมาตั้งถิ่นฐานถาวรและปลูกพืชเชิงเดี่ยว ปัจจุบันอยู่เป็นชุมชนในแถบชัยภูมิ นครราชสีมา และเพชรบูรณ์
แม้วิถีชีวิตแบบดั้งเดิมจะเปลี่ยนไปมากแล้ว แต่สิ่งที่ยังหลงเหลืออยู่คือ ‘ภาษาญัฮกุร’ ซึ่งนักภาษาศาสตร์ระบุว่าเป็นภาษาเดียวกับภาษามอญโบราณที่ปรากฏอยู่ในจารึกสมัยทวารวดีเมื่อประมาณ 2,000 ปีมาแล้ว ปัจจุบันมีเพียงชาวญัฮกุรที่พูดภาษานี้ได้ และมีคนพูดน้อยลงเรื่อยๆ
101 ชวนทำความรู้จักภาษาญัฮกุร ภาษาที่เก็บบันทึกร่องรอยทางประวัติศาสตร์ของมอญโบราณในสมัยทวารวดี ซึ่งมีการอนุรักษ์จากทั้งชาวญัฮกุรและนักวิชาการ ผ่านการจัดเก็บภาษาให้เป็นระบบ
สัมภาษณ์: ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย
