เพื่อนผู้เขียนเคยตั้งข้อสังเกตว่า ปกติในช่วงหน้าฝนเมื่อมีเมฆฝนดำทะมึนปรากฏขึ้นบนท้องฟ้า สักพักฝนก็จะตกเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ แต่ช่วงนี้เมฆฝนก่อตัวหนา แต่สักพักก็จางหายไป ไม่มีฝนตก เป็นแบบนี้หลายพื้นที่แล้ว
เพื่อนสันนิษฐานว่าอาจเป็นเพราะอากาศบนผิวโลกร้อนมากจนทำให้เมฆไม่สามารถกลั่นตัวเป็นฝนได้
เพื่อนอีกคนตั้งข้อสังเกตว่า เข้าหน้าฝนแล้ว แต่อากาศข้างนอกกลางแดดร้อนผิดปกติจริงๆ
ไม่มีใครรู้สาเหตุที่เกิดขึ้น แต่ค่อนข้างแน่ คือเรากำลังเข้าสู่สถานการณ์ที่เรียกว่าซูเปอร์เอลนีโญ
เอลนีโญ เป็นคำในภาษาสเปน (El Niño) แปลว่า ‘เด็กชาย’ และหมายความถึงบุตรพระคริสต์ เนื่องจากมีการสังเกตว่าในช่วงคริสมาสต์ ผิวน้ำทะเลของมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกจะมีความอุ่นขึ้นผิดปกติ และก่อให้เกิดความแห้งแล้งในทวีปออสเตรเลียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเกิดขึ้นเฉลี่ยทุกห้าปี
แต่จากนี้เป็นต้นไปประมาณสามปีจะเกิดความร้อนความแห้งแล้งขึ้นสูงสุดจนเรียกว่า ซูเปอร์เอลนีโญ ก่อให้เกิดฝนแล้งอย่างรุนแรง เกิดไฟป่า คลื่นความร้อนอย่างที่ไม่เคยเห็นมาก่อน
กระแสลมที่พัดไปทางทิศตะวันตกตามแนวเส้นศูนย์สูตรจะพัดช้าลง และน้ำอุ่นจะถูกผลักไปทางทิศตะวันออก ทำให้อุณหภูมิเหนือพื้นผิวมหาสมุทรอุ่นขึ้นโดยเพิ่มสูงขึ้นอย่างน้อย 0.8 องศาเซลเซียสเหนือค่าเฉลี่ย
องค์การบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติ สหรัฐอเมริกาออกมาเตือนว่า อุณหภูมิของมหาสมุทรแปซิฟิกบริเวณแถบเส้นศูนย์สูตรจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ไปจนถึงปีหน้าอย่างแน่นอน
ขณะที่องค์การอุตุนิยมวิทยาโลกได้ออกมาเตือนประเทศสมาชิกให้เตรียมพร้อมรับมือกับสภาพภูมิอากาศอันร้อนจัดที่กำลังจะเกิดขึ้นในมหาสมุทรแปซิฟิกในปีนี้
สัญญาณที่ส่อให้เห็นถึงปรากฏการณ์ดังกล่าวคือ อุณหภูมิบริเวณพื้นผิวมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลาง และทางด้านตะวันออกสูงขึ้นอย่างชัดเจน
ที่ผ่านมาอุณหภูมิของโลกเพิ่มขึ้นตลอดเวลาจากปัญหาโลกร้อน โดยเฉพาะในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2558-2565 (ค.ศ. 2015-2022) อุณหภูมิโลกเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่องเป็นประวัติการณ์ทำลายสถิติทุกอย่าง
หากจำกันได้ ปรากฏการณ์เอลนีโญ ในปี 2559 เป็นปีที่ร้อนที่สุดที่เคยเกิดขึ้นมา สาเหตุหลักมาจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ทำให้เกิดภาวะโลกร้อนอย่างรุนแรง และมีผลกระทบถึงสภาพภูมิอากาศอย่างเลวร้าย สร้างความแห้งแล้ง คลื่นความร้อน และก่อให้เกิดไฟป่าในหลายพื้นที่ทั่วโลก แต่ซูเปอร์เอลนีโญครั้งนี้ นักวิทยาศาสตร์ไม่สามารถจะพยากรณ์ได้ว่าจะรุนแรงกว่าครั้งก่อนเพียงใด
ศูนย์อุตุนิยมวิทยาแห่งออสเตรเลีย (The Australian Bureau of Meteorology) ได้พยากรณ์ว่าอุณหภูมิเฉลี่ยพื้นผิวมหาสมุทรแปซิฟิกแถบศูนย์สูตรมีแนวโน้มเพิ่มจากค่ากลางที่ 0.8 องศาเซลเซียสขึ้นไปเป็น 3.0 องศาเซลเซียสภายในเดือนตุลาคม และ 3.2 องศาเซลเซียสภายในเดือนพฤศจิกายน และอุณหภูมิพื้นผิวของแปซิฟิกจะย่างเข้าสู่ภาวะเอลนีโญเต็มตัวในเดือนสิงหาคมที่จะถึงนี้
หากสถานการณ์เป็นเช่นนี้ จะทำให้ในปี พ.ศ. 2567 (ค.ศ. 2024) จะเป็นปีที่ร้อนที่สุดในโลก และขณะนี้อุณหภูมิโลกอยู่ที่ประมาณ 1.1 องศาเซลเซียส ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยระหว่างช่วงปี พ.ศ. 2393 – 2443 (ค.ศ.1850-1900) ซึ่งเป็นเวลาที่เราเพิ่งก้าวเข้าสู่การใช้พลังงานฟอสซิล
และในปีหน้า หากอุณหภูมิโลกสูงขึ้นอาจจะแตะ 1.5 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นข้อตกลงด้านสภาพอากาศของอนุสัญญากรุงปารีส (Paris Agreement) โดยจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกในศตวรรษนี้ให้ต่ำกว่า 2 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับยุคก่อนอุตสาหกรรม และพยายามรักษาการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียส ซึ่งหมายความว่า ทั่วโลกต้องปล่อยก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ หรือ net zero ภายในปี พ.ศ. 2593 หรือ ค.ศ. 2050
หากโลกมีอุณหภูมิสูงขึ้น 1.5 องศาเซลเซียส สิ่งที่จะตามมาคือ แนวปะการังทั่วโลกจะหายไป 70-90 เปอร์เซ็นต์ จะมีคนทั่วโลกเผชิญคลื่นความร้อนประมาณ 1 พันล้านคน แผ่นน้ำแข็งขั้วโลกละลาย ทำให้ระดับน้ำทะเลเพิ่มสูงขึ้น นำไปสู่สภาวะอากาศสุดขั้วต่างๆ ทั้งภัยแล้ง ไฟป่า น้ำท่วมรุนแรง รวมไปถึงการขาดแคลนอาหารด้วย
องค์การอาหารและการเกษตร (เอฟเอโอ) แห่งสหประชาชาติ ออกมาเตือนว่า ทั่วโลกจะประสบปัญหาขาดแคลนอาหาร เพราะแหล่งผลิตอาหารของโลกในหลายพื้นที่จะได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากความแห้งแล้งครั้งร้ายแรงที่สุด
ฟรีดไรค์ ออตโต (Friederike Otto) แห่งวิทยาลัยอิมพีเรียล คอลเลจ ลอนดอน (Imperial College London) กล่าวว่า ความรุนแรงของเอลนีโญจะพัฒนาขึ้นไปได้เรื่อยๆ ตราบใดที่มนุษย์ยังคงเผาพลาญเชื้อเพลิงฟอสซิลต่อไป
บรรดาสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยก็ยอมรับว่า ปีนี้ข้าวไทยจะขาดแคลนแน่นอนจากความแห้งแล้ง ฝนไม่ตก ขาดแคลนน้ำไปทั่วทุกภูมิภาค
ปริมาณน้ำในแม่น้ำสะแกกรัง จ.อุทัยธานี เริ่มลดลงแห้งจนเห็นเนินดิน เช่นเดียวกับแม่น้ำเจ้าพระยา สิงห์บุรี อ่างทอง ที่เห็นกองทรายกลางแม่น้ำ ขณะที่น้ำในบึงบอระเพ็ดลดลงอย่างเห็นได้ชัด ฝนในหลายพื้นที่ไม่ตกตามฤดูกาล แต่ความร้อนระอุยังแผ่ซ่านไปทั่วประเทศ
ผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อมทำนายว่า ซูเปอร์เอลนีโญครั้งนี้ ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างรุนแรง จะทำให้ป่าดิบชื้นบางแห่งจะเปลี่ยนเป็นป่าดิบแล้ง ป่าต้นน้ำจะไม่มีน้ำ เกิดไฟป่าได้ง่าย เพราะความแห้งแล้ง ปัญหา PM2.5 จะทวีความรุนแรง ทุ่งหญ้าจะแห้งจนไม่มีอาหารให้สัตว์ป่าหลายชนิด ช้างป่าจะหนีความแห้งแล้งออกจากป่ามากินพืชไร่และแหล่งน้ำข้างนอกเพิ่มขึ้น
ตลิ่งริมน้ำจะพังทลายหายไป เพราะไม่มีน้ำมาช่วยดันตลิ่ง หากตลิ่งพัง พืชน้ำจะหายไป สัตว์เล็กๆ ที่อาศัยพืชน้ำก็จะหายไป ปลาในแม่น้ำจะลอยตายเป็นเบือ เพราะอากาศร้อน ปลาในทะเลจะหายไป เพราะอุณหภูมิที่สูงขึ้น และปะการังฟอกขาวจนตาย ไม่มีที่อยู่ของสัตว์น้ำ เกษตรกรจะขาดทุนจากการปลูกข้าว พืชไร่และผลไม้ เพราะขาดแคลนน้ำ
หลายประเทศในเอเชีย ได้เตรียมตัวรับมือผลกระทบของซูเปอร์เอลนีโญ ทั้งระยะสั้นและระยะยาวที่จะเกิดความแห้งแล้งอย่างรุนแรงต่อเนื่องกันไปอย่างน้อยสามปี
ยกเว้นแต่ประเทศไทยที่ยังไม่มีแผนรับมือ เพราะยังตั้งรัฐบาลไม่สำเร็จ
