วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์ เรื่อง
กฤตพร โทจันทร์ ภาพประกอบ
ตั้งแต่รัฐบาลชุดนี้เข้ามาบริหารประเทศต่อจากรัฐบาลเผด็จการ เราไม่เคยทราบเลยว่าหน่วยงานความมั่นคงของรัฐ อันประกอบด้วยหน่วยงานมากมาย ตั้งแต่สภาความมั่นคงแห่งชาติ กองทัพ ตำรวจ ฯลฯ ทำงานแบบมีเป้าประสงค์อย่างไร
ทำเพื่อความมั่นคงของชาติ หรือเพื่อความมั่นคงของรัฐบาลเท่านั้น
ที่ผ่านมา หน่วยงานเหล่านี้ทำงานได้ต่ำกว่ามาตรฐานมาก เพราะความมั่นคงของชาติในขณะนี้มีความเสี่ยงสูงมาก แต่ดูเหมือนนับวันหน่วยงานเหล่านี้และรัฐบาลกลับปล่อยให้ความแตกแยกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
ความแตกแยกของผู้คนในสังคม ความแตกแยกระหว่างคนรุ่นใหม่กับคนรุ่นเก่าที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหลายเดือนที่ผ่านมา นับเป็นเรื่องร้ายแรงและมีความเสี่ยงที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์การเมืองไทย ภายหลังเหตุการณ์สังหารโหด 6 ตุลาคม 2519
ย้อนประวัติศาสตร์เหตุการณ์ครั้งนั้น ที่มีการสังหารโหดในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ติดตามมาด้วยการทำรัฐประหารยึดอำนาจรัฐบาลพลเรือนและมีการกวาดจับนักศึกษาประชาชนเกือบหมื่นคน ซึ่งฝ่ายขวาสมัยนั้นใช้วิธีอย่างเหี้ยมโหด จนบีบบังคับให้นักศึกษาและประชาชนหลายพันคนหลบหนีเข้าป่า ร่วมมือกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย จับอาวุธขึ้นต่อสู้กับรัฐบาล จนลุกลามกลายเป็นสงครามกลางเมือง มีการสู้รบกันหลายพื้นที่ทั่วประเทศ
เหตุการณ์ครั้งนั้นทำให้พรรคคอมมิวนิสต์ฯ ได้กองกำลังเพิ่มขึ้นมาอย่างรวดเร็ว จนคาดการณ์ว่า เวลานั้นพรรคฯ มีทหารปลดแอกหลายพันคนสู้รบกับกองทัพไทยที่มีกำลังประมาณแสนกว่าคน ขณะที่สร้างผลกระทบต่อประชาชนหลายสิบล้านคนที่ต้องอยู่ท่ามกลางสงคราม
ดูเหมือนรัฐบาลขวาจัดสายเหยี่ยวยิ่งส่งกำลังทหารเข้าปราบด้วยอาวุธ ยิ่งทำให้พลพรรคพรรคคอมฯ ยิ่งแข็งแกร่ง เพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ และประเทศไทยได้เข้าสู่สงครามกลางเมืองเต็มรูปแบบ
จนกระทั่งเมื่อพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เข้าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ได้ออกคำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 66/23 ซึ่งประกาศชัดเจน ให้ “ยุติสงครามกลางเมืองด้วยการเมืองนำการทหาร”
พลเอกเปรม เป็นอดีตแม่ทัพภาคสอง เป็นนายทหารที่ปฏิบัติหน้าที่สู้รบกับคอมมิวนิสต์มายาวนาน การใช้กำลังทางทหารอย่างเดียว ไม่อาจแก้ปัญหาได้เลย มีการสู้รบกันทุกวัน ทั้งสองฝ่ายต่างสูญเสีย ซึ่งเป็นคนไทยทั้งนั้น
ในระหว่างนั้นท่านมีทีมงานนายทหารหลักแหลมเป็นสายพิราบ อาทิ พล.ต.ปฐม เสริมสิน, พ.อ.หาญ ลีนานนท์, พ.อ.เลิศ กนิษฐนาคะ (ยศในขณะนั้น) ค่อยๆ ออกแบบยุทธศาสตร์การแก้ปัญหาสงครามกลางเมือง คิดว่าหากยังแก้ปัญหาแบบเดิมประเทศไปไม่รอดแน่นอน
พวกเขาทราบดีว่า ชาวบ้านที่เข้าป่า เพราะถูกเจ้าหน้าที่หรือนายทุนข่มเหงรังแก จนทนไม่ไหวต้องเข้าป่าจับอาวุธ
เช่นเดียวกับนักศึกษาสามพันกว่าคนที่เข้าป่า คนเหล่านี้เป็นเด็กรุ่นใหม่ที่เป็นกำลังสำคัญของประเทศ แต่เมื่อพวกเขาไม่มีทางเลือก ต้องจับอาวุธสู้กับรัฐบาล
และเมื่อพลเอกเปรมเข้าสู่เก้าอี้ผู้นำประเทศได้ไม่นาน ป๋าเปรมได้นำเอกสารคำสั่ง 66/2523 เข้าสู่ที่ประชุมสภาความมั่นคงแห่งชาติ เปิดโอกาสให้วิจารณ์ได้ ซึ่งที่ประชุมส่วนใหญ่เห็นชอบว่าเป็นแนวทางที่จะยุติสงครามกลางเมืองได้ แม้จะถูกต่อต้านอย่างหนักหน่วงจากนายทหารสายเหยี่ยวจำนวนมากในตอนนั้น
คำสั่ง 66/2523 กำหนดนโยบายให้ส่วนราชการต่างๆ นำไปปฏิบัติว่า “ต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์ให้เสร็จสิ้นอย่างรวดเร็ว ด้วยการรุกทางการเมืองอย่างต่อเนื่อง ยับยั้งการปฏิบัติเพื่อสร้างสถานการณ์สงครามประชาชาติด้วยนโยบายเป็นกลาง และขยายผลจากโอกาสที่เปิดให้เพื่อเปลี่ยนแนวทางการต่อสู้ด้วยอาวุธมาเป็นการการต่อสู้ในแนวทางสันติ”
สาระสำคัญของคำสั่งนี้ที่น่าสนใจคือ
– ต้องเอาชนะอย่างรวดเร็วด้วยการรุกทางการเมือง ทำให้ประชาชนมีส่วนในการเป็นเจ้าของการปกครอง ใช้งานการเมืองเป็นสิ่งชี้ขาด งานการทหารจะต้องสนับสนุนและส่งเสริมให้บรรลุภารกิจงานการเมืองเป็นสำคัญ
– ขจัดเหตุแห่งความไม่เป็นธรรมในสังคมทุกระดับตั้งแต่ท้องถิ่นถึงระดับชาติ ป้องกันและปราบปรามการทุจริตในวงราชการอย่างเฉียบขาด ทำลายการกดขี่ขูดรีดทิ้งสิ้น
– กำหนดการปฏิบัติให้มีการประสานประโยชน์ระหว่างชนชั้น เสียสละผลประโยชน์ของชนชั้นเพื่อประโยชน์ของส่วนรวม เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องต้องมีจิตใจที่เป็นธรรม และเข้าใจปัญหาของประชาชนทุกชนชั้น
– ส่งเสริมประชาชนทุกกลุ่ม ทุกสาขาอาชีพให้สามารถในการปกครองตนเอง ส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนทุกชนชั้นและสาขาอาชีพได้มีส่วนร่วมทางการเมือง
– สนับสนุนการจัดตั้งขบวนการประชาธิปไตยทั้งสิ้นที่มีอยู่ โดยคำนึงถึงสิทธิและผลประโยชน์ของกลุ่มชนนั้นๆ อันพึงจะมี
– ปฏิบัติต่อผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์หรือผู้หลงผิดที่เข้ามอบตัว หรือที่จับได้อย่างเพื่อนประชาชนร่วมชาติ ชี้แจงเพื่อให้ได้เข้าใจถึงนโยบายของรัฐบาลในปัญหานี้อย่างถ่องแท้ช่วยเหลือให้ใช้ชีวิตใหม่ร่วมกันต่อไปในสังคมอย่างเหมาะสม
หลักการเหล่านี้ ต้องยอมรับว่ามีความก้าวหน้ามาก ทำให้สองปีผ่านไป นโยบาย 66/23 ได้ทำให้เกิดสภาพ ‘ป่าแตก’ เกิดสภาพ ‘ทหารป่าคืนเมือง’ มีผู้คนออกจากป่าหลายพันคนมามอบตัวอย่างไม่ผิดกฎหมาย ในนามผู้ร่วมพัฒนาชาติไทย จนได้ทำให้พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยต้องประกาศยุติสงครามในที่สุด (ไม่นับสาเหตุอื่น อาทิ เกิดความขัดแย้งของแกนนำในพรรคฯ และพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่เคยให้ความสนับสนุนได้ลดความช่วยเหลือลงด้วย)
เหตุการณ์ในอดีตเมื่อสี่สิบปีก่อนนั้น แสดงถึงกึ๋นของนายทหารสายพิราบ หน่วยงานความมั่นคงฯ ที่ทำงานแบบมืออาชีพ เมื่อเห็นความแตกแยกของประเทศครั้งใหญ่ พวกเขาสุมหัวกันคิด และกล้านำเสนอยุทธศาสตร์ใหม่ตามแนวทาง ‘การเมืองนำการทหาร’ แม้จะได้รับการต่อต้านอย่างหนักจากบรรดานายพลสายเหยี่ยว
นายทหารเหล่านี้ล้วนแต่เคยอยู่แนวหน้า ลงพื้นที่เสี่ยงตายท่ามกลางการสู้รบ แต่สุดท้ายพวกเขาทราบดีว่า ยิ่งรบก็ยิ่งพัง และที่สำคัญคือเขาไม่ได้มองพี่น้องประชาชนที่คิดต่างเป็นศัตรู และในฐานะผู้นำประเทศ ต้องยอมรับว่าป๋าเปรม ไม่ได้คิดจะทำงานแก้ปัญหาเพื่อความมั่นคงของตัวเอง แต่คิดจะแก้ปัญหาความแตกแยกของผู้คนในสังคมอย่างจริงจัง
นายพลสมัยก่อนมีความฉลาดมากพอจะเข้าใจว่า จะแก้ไขปัญหาความมั่นคงของประเทศอย่างไร แต่พอหันกลับมาดูการทำงานของรัฐบาลชุดนี้ รวมทั้งบรรดา ส.ว. ส.ส. ในการแก้ปัญหาความขัดแย้งในสังคมที่เกิดขึ้น ดูเหมือนพวกเขาคิดถึงความมั่นคงของตัวเองมากกว่าความมั่นคงของประเทศ
ท่าทีต่างๆ ของพวกเขา ล้วนไม่เห็นทางออกของความขัดแย้งเลย
เราไม่เห็นแนวทาง ยุทธศาสตร์หรือเครื่องมือใหม่ๆ ในการลดเงื่อนไขสงครามกลางเมืองครั้งใหม่เลย
ผู้มีอำนาจไม่เคยสร้างบรรยากาศปรองดองอะไรเลย
แน่นอนว่า พวกเขาอาจจะประเมินว่า ทุกวันนี้ไม่มีพรรคคอมมิวนิสต์ ไม่มีป่าให้เด็กรุ่นใหม่เข้าป่าจับอาวุธต่อสู้กับรัฐบาลได้อีกต่อไป
เราไม่รู้หรอกว่า หากความขัดแย้งเพิ่มความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จะเกิดอะไรขึ้นกับสังคมไทยในอนาคต
หน่วยงานความมั่นคงต่างๆ ก็แทบจะไม่ได้ทำอะไรให้เห็นแสงสว่าง นอกจากเป็นเครื่องมือของรัฐบาลในการปราบปรามผู้คิดต่างว่าคือศัตรู
อย่าลืมว่า เด็กรุ่นใหม่อายุต่ำกว่าสามสิบ มีประชากรเกินร้อยละ 30 ของประเทศแล้ว ไม่นับรวมคนรุ่นอื่นๆ ที่เห็นด้วยกับแนวทางข้อเรียกร้องของเด็ก
จะอยู่ร่วมกันอย่างไรในท่ามกลางความขัดแย้งนี้ จะไล่พวกเขาไปอยู่ไหน
นี่คือปัญหาความมั่นคงอันใหญ่หลวงในเวลานี้ แต่ดูเหมือนอีกฝ่ายที่กุมอำนาจ และกองทัพคงไม่มีคนมีสติปัญญาพอจะหาทางออก นอกจากตอกลิ่มความขัดแย้งขึ้นเรื่อยๆ
คิดหรือว่าฝ่ายรัฐบาลจะชนะไปตลอด
ทำไมไม่หาทางประนีประนอม ให้ทุกฝ่ายมีพื้นที่ที่อยู่ร่วมกันได้
หากเป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆ รับรองว่าไม่มีผู้แพ้ ผู้ชนะ
แต่พวกเขารอเวลาได้ พวกเขารอเอาคืนแน่นอน
