Q: เปิดร้านกาแฟมาได้สองสามเดือนแล้ว ตั้งแต่อยู่ในช่วงล็อกดาวน์ เราตั้งใจทำร้านมาก เริ่มจากห้องแถวเก่าๆ ในย่านเก่าที่ใช้เวลาทำมาหลายเดือนมาก พอปลดล็อกนิดๆ หน่อยๆ ก็เริ่มเปิดร้าน เราตั้งใจหาเมล็ดกาแฟอย่างดีเยี่ยม ชิมขนมกันจนอ้วน ลงทุนกับอุปกรณ์ บาริสต้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งอินทีเรียของร้าน ใครมาเห็นก็บอกว่าสวยมาก และเป็นเป้าหมายที่ลูกค้าดั้นด้นมาพร้อมกล้องถ่ายรูป อยากบอกว่าช่วงที่เปิดร้านมีลูกค้าดีๆ น่ารักๆ เยอะ จนได้กลายมาเป็นเพื่อนกัน ขณะเดียวกันก็เจอลูกค้าที่ทั้งแปลก แย่ ตลก และเหลือเชื่อ ไม่รู้จะเอาอันไหนมาก่อนดี บางทีเหมือนเจอคนบ้าที่พูดกับตัวเอง เดินไปเดินมา แล้วจะเข้าไปขอดริปกาแฟหลังเคาน์เตอร์ก็มีนะคะลุง ขอถามสั้นๆ ว่า เราจะทำอย่างไรกับคนแบบนี้ได้บ้าง – โรเวอร์
ตอบคุณโรเวอร์
น่าเห็นใจครับ ก่อนจะตอบคำถามคุณโรเวอร์ มาดูกันก่อนว่าร้านกาแฟอื่นๆ เขาเจออะไรกันบ้าง
เท่าที่คุยกับคนในแวดวงร้านอาหารและร้านกาแฟ ลุงได้ฟังเรื่องต่างๆ เกี่ยวกับคุณลูกค้า แล้วก็คิดแบบคนแก่ว่าอะไรแบบนี้มีด้วยหรือนี่? ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงที่มีการระบาดเป็นเรื่องธรรมดาที่บางร้านจะปิดบางพื้นที่ของร้านไว้ แต่ก็จะมีคุณลูกค้าบางท่านที่อยากเข้าไป เพราะดูแล้วพื้นที่นั้นสวยกว่าส่วนอื่นๆ ของร้าน (ในความเห็นของเขา) เลยแอบมุดเข้าไปตรงนั้น เสร็จแล้วก็บ่นว่า “นี่ร้อนนะ” (เพราะพื้นที่ที่ปิดย่อมไม่เปิดแอร์) และยังบ่นกันว่าเหงื่อชุ่มหลัง ทั้งที่เขาก็บอกแล้วว่าตรงนั้นไม่ให้เข้า
ลูกค้าร้านกาแฟส่วนใหญ่น่ารักนะครับ แต่ก็มีลูกค้าบางประเภทที่ตั้งหน้าตั้งตาจะเอาเปรียบทางร้านกันอย่างถึงที่สุด เช่น มากัน 5 คนสั่งเครื่องดื่มหนึ่งแก้ว แล้วก็ใช้เวลาอยู่ในร้านเป็นชั่วโมงๆ บางคนพาลูกอายุหนึ่งขวบมาฉลองวันเกิดที่ร้านกาแฟ (งงไหม…เด็กตัวแค่นั้นจะรู้เรื่องอะไรหรือ?) สามี-ภรรยาสั่งเครื่องดื่มหนึ่งแก้ว แล้วก็เอาลูกโป่งบรรจุกากเพชรเตรียมมาจิ้มให้แตกฟุ้ง เพื่อจะได้ถ่ายคลิปเป็นกิจกรรมฉลองสำหรับลูกน้อยผู้ไม่รู้อิโหน่อิเหน่ เจ้าของร้านก็ต้องออกมากวาดกากเพชรที่ฟุ้งเต็มพื้น
บางคนมีไอเดียบรรเจิดในเรื่องของมุมกล้อง อย่างเช่น ร้านหนึ่งเขาตกแต่งแบบมินิมอล บรรยากาศเรียบร้อยสงบนิ่งด้วยแสงแดดจากกระจกบานใหญ่ พร้อมของแต่งร้านน้อยชิ้น แต่สวยหมด เขาเลือกใช้โซฟาผ้าสีขาวชนิดที่ลุงเองยังไม่กล้าซื้อมาใช้ที่บ้าน แม้จะเห็นว่ามันสวยมาก เพราะว่ากลัวเลอะ แต่คุณลูกค้าไม่กลัวโซฟาเลอะนะครับ เขาบรรจงถอดรองเท้าแล้วเหยียบบนขอบพนักโซฟาสีขาว (ซึ่งขาวกว่าเท้าของคุณลูกค้า) เพื่อให้ได้ภาพที่ต้องการแล้วก็ทิ้งรอยเท้าจางๆ ไว้ให้เป็นภาระทางร้านต่อไป ร้านเดียวกันนี้ยังมีลูกค้าชอบมายกโต๊ะเก้าอี้จัดฉากกันตามอำเภอใจอยู่บ้างเหมือนกัน
นอกจากนั้นยังมีพวกที่ขออยู่ในร้านต่อหลังร้านปิด เพราะอยากรอแดดของพระอาทิตย์ตกดินแบบสวยๆ อย่างที่ต้องการ โดยไม่สนใจว่าเมื่อปิดร้านพนักงานต้องเก็บกวาดต่อ และหลังเวลาปิดร้านคือเปิดโอกาสให้พนักงานเป็นตัวเอง สามารถพูดจาหรือนินทาลูกค้าได้อย่างสบายใจ ดังนั้น การปิดร้านคือเวลาที่ไม่ควรมีลูกค้าอยู่ในร้าน จะมารอแดดสวยโดยไม่เกรงใจชาวบ้านมันไม่ใช่
เรื่องการไม่สนใจกฎเกณฑ์ และทำอะไรไม่นึกถึงเพื่อนร่วมโลกนี่ดูจะเป็นเรื่องธรรมดาเสียแล้วสำหรับการไป ‘ร้านกาแฟ’ สมัยนี้ เพราะพื้นที่ร้านจะเต็มไปด้วยวัลลาบีนายแบบ-นางแบบโพสท่าหน้ามั่น คาดคั้นความคูลจากสถานที่มาประดับบารมีตน มัวแต่ยืนเหลาโพสเป็นเวลานานโดยที่ไม่สนใจว่าใครจะเดินผ่านไม่ได้ แต่ที่มีมารยาทหน่อยก็พอมี
ลุงเองสงสัยอยู่นะว่าทำไมคนในร้านกาแฟจึงไม่ค่อยมีเรื่องกันเหมือนตอนเราไปเมาที่ผับ เพราะร้านเหล้า แค่มองหน้ากัน ขวดก็ปลิวแล้ว ในขณะที่การรบกวนกันในร้านกาแฟนั้นสูงมาก ดังนั้น มันจึงหมดสมัยแล้วครับกับการที่เราจะไปร้านกาแฟเพื่อจิบกาแฟดีๆ นั่งคุยกันเงียบๆ อ่านหรือเขียนหนังสือ ส่วนเรื่องซึมซับบรรยากาศนั้นลืมเสียเถอะ เพราะถ้าบรรยากาศมันเป็นแบบนี้ ลุงขออยู่บ้านดีกว่า เออร์เนสต์ เฮมมิงเวย์ที่ว่าเขียนหนังสือเป็นเล่มๆ ในร้านกาแฟที่ปารีสในช่วงก่อนสงครามโลกเพราะชอบบรรยากาศ ถ้ามากรุงเทพฯ สมัยนี้ แกคงเอาปากกระบอกปืนยัดใส่ปากตัวเองแล้วเอาหัวแม่เท้าเหนี่ยวไกปืนลูกซองกระบอกนั้นก่อนวัยอันควร เพราะทนผู้คนไม่ไหว ไม่ก็เอาปืนลูกซองไล่ยิงคนในร้านแทน
ถึงคำตอบของคุณโรเวอร์นะครับ อย่าไปยอมเขา เราต้องมีหลักการของเรา ลุงเห็นบางร้านมีป้ายบอกกันตรงๆ เลยว่า ถ้าเอาเสื้อผ้ามาเปลี่ยนเป็นชุดๆ เพื่อถ่ายรูปที่ร้าน หรือตั้งใจใช้พื้นที่ร้านเป็นฉากถ่ายภาพเพื่อการพาณิชย์ ทางร้านต้องขออนุญาตคิดเงิน ตั้งราคากี่หมื่นกี่พันก็ว่าไป เพราะการทำอะไรแบบนี้ในที่สาธารณะมันไม่ยุติธรรมกับคนอื่น ถ้าจะห้ามก็มีป้ายบอก ชัดเจน ตรงไปตรงมา
เชื่อเถอะว่าต้องมีพวกกะล่อนมาขออย่างโน้นอย่างนี้ อย่าไปยอมนะครับ สงสารลูกค้าดีๆ บ้าง
สำหรับคนบ้านั้น ถ้าเขาบ้าจริงก็มีเมตตากับเขาหน่อย เพราะส่วนใหญ่ถ้าห้ามเขาก็ไม่ทำหรอก คนที่ไม่บ้าเสียอีกที่ไม่สนใจเรื่องอะไรที่ควรเกรงใจ
มาจนจะถึงปี 2022 แล้ว เราก็ยังไม่ก้าวไปถึงไหนในเรื่องความคิดเกี่ยวกับพื้นที่สาธารณะ บางคนคิดอย่างเข้าข้างตัวเองว่าก็ฉันเสียเงินแล้วไง (ถึงมา 5 คน ซื้อกาแฟแก้วเดียวก็เสียเงินนะ!) ฉันจะทำอะไรก็ได้ อยู่บ้านทำอย่างไร อยู่ที่นี่ฉันก็จะทำแบบนั้น (หรือยิ่งกว่า) แต่เราคิดกันแบบนั้นไม่ได้ ร้านกาแฟเป็นพื้นที่สาธารณะ มีคนอื่นอยู่ด้วย (คนที่เขาเสียเงินเหมือนกัน แต่เขาเลือกที่จะไม่รบกวนใคร)
จะไปไหนมาไหน ท่องไว้ว่ามันคือพื้นที่สาธารณะ ไม่ใช่บ้าน
Q: ลุงครับ ช่วงนี้เริ่มมีงานแต่งแล้ว เราก็อยากจะหล่อบ้าง แต่ช่วงล็อกดาวน์ที่ผ่านมา ไม่ได้หยิบเสื้อผ้ามาใส่เลย ผมเพิ่งหยิบสูทกับกางเกงในตู้มาลอง ปรากฏว่าคับหมด อีกสองวันจะต้องไปงานแล้ว ทำไงดีครับลุง – บอล
ตอบคุณบอล
กว่าคำตอบนี้จะไปถึง คุณก็คงกลับจากงานแต่งแล้วเรียบร้อย
เราเป็นผู้ชายยังง่ายกว่าผู้หญิงนะครับ เสื้อนอกอย่าง blazer คือทางออกของเราๆ ท่านๆ ที่ไม่มีทางลดน้ำหนักหรือรอบเอวได้ (ทัน) โดยที่ไม่ต้องวิ่งไปซื้อสูทชุดใหม่ให้เสียเงิน เบลเซอร์คือเสื้อนอกที่มีสีน้ำเงิน สีดำ สวมกับเชิ้ต ซึ่งถ้ากลัดกระดุมคอไม่ได้เสียแล้วก็ไม่ต้องกลัดกระดุมและไม่ต้องผูกไทครับ มาสาย smart casual
และอย่างที่บอกไปหลายหนแล้วว่าให้เน้น smart อย่าไปยุ่งกับ Casual นักเลย ขอเพียงแต่เลือกเชิ้ตที่ดูดีที่สุด สีอ่อนๆ นะ สีขาวจะเซฟสุด ส่วนกางเกงเป็นสีใดก็ได้ ถ้าจะให้ดีก็หาให้ใกล้เคียงกับสีเสื้อนอก หรือจะใส่สีโดดกันไปเลยเป็นเสื้อนอกสีน้ำเงิน กางเกงสีแดงก็ยังไหว ลุงเชื่อว่าอย่างไรคุณก็ต้องมีกางเกงเอวใหญ่กว่าเดิมที่ไปแอบซื้อมา จะให้หล่ออย่าลืมพกผ้าเช็ดหน้าไหมที่เรียกว่า pocket square สีแจ่มๆ หรือสีเดียวกับเชิ้ต ส่วนรองเท้านั้นควรพิถีพิถันหน่อย ขัดได้ก็ขัดให้มัน เงา สะอาด หรือจะใส่สนีกเกอร์ก็ได้ (ไม่เอาคู่ที่ใส่วิ่งจนม็อกแล้วนะ ไม่เอา!)
Agony uncle หมายถึง ชายเจ้าของคอลัมน์ให้คำปรึกษาปัญหาชีวิตทั่วไป ในช่วงแรกๆ ลุงเฮม่าจะเน้นเรื่องกฎเกณฑ์ เพราะคิดว่ามันน่าจะช่วยให้เราอยู่ร่วมกันได้ในฐานะเพื่อนมนุษย์ แต่หลังจากเขียนคอลัมน์นี้มาได้ปีสองปีก็เริ่มตาสว่าง และที่สำคัญคือ หลังจากโลกรอบตัวมีแต่กฎเกณฑ์และการใช้อำนาจ (ซึ่งส่วนใหญ่มีไว้เพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้ออกกฎ) ลุงเลยเปลี่ยนแนวมาเขียนตอบโดยเริ่มที่กฎเกณฑ์ แล้วตามด้วยวิธีหลอกล่อเล่นสนุกกับกฎนั้นๆ แทน
**ส่งคำถามมาได้ที่ [email protected]
เรื่อง: ภาณุ บุรุษรัตนพันธุ์
