‘ปริศนา-บ้านทรายทอง’ มายาภาพความก้าวหน้าของผู้หญิงไทย และการครองอำนาจนำของฝ่ายอนุรักษนิยมยุคหลังสงคราม
ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์ เขียนถึง ‘บ้านทรายทอง’ และ ‘ปริศนา’ นิยายที่ออกมาในช่วงใกล้เคียงกันเมื่อปี 2493-2494 ที่นางเอกของทั้งสองเรื่องเป็นภาพตัวแทนความเป็นหญิงที่ก้าวหน้าอย่างยิ่งของยุคสมัย แต่ลึกลงไปใต้ภาพความทันสมัยนี้ ยังมีบริบทแวดล้อมที่วิเคราะห์ได้อีกหลายแง่มุม