fbpx
เด็กช้า

เด็กช้า ตอนที่ 2

นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ เรื่อง

 

แหล่งพลังงานของเด็กช้าคือเซลฟ์เอสตีม (self-esteem)

เซลฟ์เอสตีมคือความสามารถที่จะรู้ว่าตนเองทำอะไรได้บ้าง อีกนิยามหนึ่งคือความสามารถที่จะนิยามชีวิตของตนเอง

จะแปลเซลฟ์เอสตีมว่าความรักตนเอง ภูมิใจตนเอง หรือมั่นใจตนเองก็ได้ เด็กทุกๆ คนรวมทั้งเด็กช้ามักถูกกระทำทั้งที่บ้านและโรงเรียน ถูกตีตราว่าโง่งี่เง่าหรือช้าเป็นเต่า ทำให้เขาสูญเสียเซลฟ์เอสตีมหรือเซลฟ์เอสตีมเสียหาย

หนึ่งคือนิยามว่าตนเองเป็นเต่าหรือโง่จริง ทำให้ไม่รู้ว่าตนเองทำอะไรได้บ้างนอกจากเป็นเต่าหรือเด็กโง่ สองคือไม่รักตนเองไปจนถึงเกลียดตนเองที่เกิดมาสร้างความเดือดร้อนและอับอายขายหน้าให้แก่พ่อแม่ ไม่ภูมิใจตนเอง ไม่มั่นใจในตนเอง

เราอยากแก้ปัญหาเด็กช้าจึงต้องกู้เซลฟ์เอสตีมขึ้นมา ทำให้เขารักตนเอง และรู้ว่าตนเองทำอะไรได้บ้าง ทำได้ดีด้วย

เรื่องที่ควรรู้คือมีงานวิจัยด้าน EF สมัยใหม่จำนวนหนึ่ง โดยเฉพาะส่วนที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการของความจำใช้งานที่ระบุว่าเด็กช้ามิได้ช้าทุกเรื่อง เขาช้าเพียงบางเรื่อง ส่วนอีกบางเรื่องพัฒนาได้

คำว่า ‘เรื่อง’ ในที่นี้มิได้หมายถึงศิลปะ ดนตรี กีฬา หรือคอมพิวเตอร์ แต่หมายถึงองค์ประกอบของความจำใช้งาน (working memory)

ก่อนอื่น ทบทวนองค์ประกอบของความจำใช้งาน ความจำใช้งานประกอบด้วย 4 ส่วน คือ ความจำใช้งานด้านเสียง ความจำใช้งานด้านภาพ ส่วนบริหารจัดการกลาง และส่วนเชื่อมต่อกับความจำระยะยาว คำภาษาอังกฤษของ 4 ส่วนนี้ คือ phonological loop, visuospatial patch, executive control  และ episodic buffer

งานวิจัยที่ทำในเด็กช้า มักจะแบ่งเด็กออกเป็น 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1 เรียกว่า Intelligence Disability (ID) ได้แก่เด็กสติปัญญาบกพร่อง เด็กสมาธิสั้น เด็กบกพร่องด้านการเรียนรู้ เด็กออทิสติก เด็กแอสเปอร์เกอร์ เด็กพิเศษอื่นๆ และเด็กที่มีความผิดปกติของสมองหรือพันธุกรรมหลากหลายชนิดที่ส่งผลต่อพัฒนาการ รวมทั้งเด็กที่ถูกส่งไปเรียนก่อนวัยอันควรของเขาเองแล้วทำมิได้

เด็กคนสุดท้ายนี้คือปัญหาใหญ่ของบ้านเรา

กลุ่มที่ 2 เรียกว่า Mental Age Group (MA) คือเด็กที่มีอายุสมองเท่ากับกลุ่มทดลอง ซึ่งจะมีอายุจริงน้อยกว่ากลุ่มทดลอง

เช่น สมมติเด็ก ID คนหนึ่งอายุ 10 ขวบ และมีอายุสมองเท่ากับเด็กอายุ 6 ขวบ เด็ก MA จะหมายถึงเด็กที่มีอายุจริง 6 ขวบ และมีอายุสมองเท่ากับเด็กอายุ 6 ขวบตามพัฒนาการทั่วไป

กลุ่มที่ 3 เรียกว่า Chronological Age Group (CA) หมายถึงเด็กที่มีอายุจริงเทียบเท่ากับกลุ่มทดลอง  และมีอายุสมองเท่ากับอายุจริงตามพัฒนาการทั่วไป

ขอให้สังเกตว่าเราหลีกเลี่ยงคำว่าเด็กปกติ เด็กไม่ปกติ และเด็กปัญญาอ่อน

งานวิจัยเหล่านี้มักใช้กลุ่มทดลองที่เป็น ID จำนวนหนึ่ง ไปเปรียบเทียบกับเด็กที่อายุสมองเท่ากันคือ MA และเด็กที่อายุจริงเท่ากันคือ CA งานวิจัยเหล่านี้มีความซับซ้อน มีตัวแปรมาก จึงมีกระบวนการทางสถิติที่ต้องทำมากเพื่อตัดตัวแปรและตัวกวนออกให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพื่อดูว่าความจำใช้งานส่วนใดของเด็ก ID ที่ยังดีอยู่และสามารถพัฒนาต่อได้

ผลการวิจัยส่วนใหญ่แล้วเป็นข่าวดี แม้ว่าจะมีข้อโต้แย้งตามกระบวนการนิยามและข้อโต้แย้งกระบวนการสถิติ รวมทั้งมีงานวิจัยโต้แย้งด้วยเล็กน้อย แต่โดยรวมๆ คือเป็นข่าวดี กล่าวคือเด็ก ID ซึ่งจะเรียกรวมๆ ว่าเด็กช้ามีความเสียหายหรือล่าช้าที่ความจำใช้งานด้านเสียง คือ phonological loop เท่านั้น แต่ความจำใช้งานอีก 3 ด้าน คือ ด้านภาพ ส่วนบริหารจัดการกลาง และส่วนเชื่อมต่อกับความจำระยะยาว ยังดีพอๆ กับเด็ก MA (คือเด็กที่อายุสมองเท่ากันแต่อายุจริงน้อยกว่า) และยังสามารถพัฒนาได้

เด็ก ID ไม่สามารถใช้วงจรการทบทวนเสียงเพื่อรักษาความจำใช้งานให้อยู่ได้นานพอ ประการนี้ประการเดียวทำให้เขาหลงลืมคำสั่งของครูหรือพ่อแม่อยู่เป็นประจำ หนักเข้าถูกตีตราว่าช้าหรือโง่ ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้วความจำด้านภาพ การวางแผนและคิดยืดหยุ่น รวมทั้งส่วนที่เชื่อมต่อกับความจำระยะยาวยังดีอยู่และพัฒนาได้ แต่พอถูกละเลยไม่ใส่ใจ เวลาวิกฤตที่จะพัฒนาได้ผ่านเลย เขาจะเสียโอกาสที่จะพัฒนาได้อีก

ปีนี้อ่างเก็บน้ำมีน้ำน้อยมาก หากยืนบนสันเขื่อนมองลงไปจะเห็นระดับน้ำต่ำลงไปลิบๆ คนหาปลาลอยเรือจับปลาได้สบายๆ

อ่างเก็บน้ำนี้ตั้งอยู่ห่างจากถนนใหญ่เป็นระยะทาง 10 กิโลเมตร ถนนสองเลนตัดใหม่อย่างดี ตีเส้นขอบขาวและเส้นเหลืองตรงกลางชัดเจน ทางลาดชันที่เคยชันมากได้รับการปรับระดับให้ต่ำลงมาก ขับขี่สะดวกสบาย

ที่สุดถนนซึ่งหายลับเข้าไปในชายป่า  ถัดจากอ่างเก็บน้ำเข้าไปอีกเล็กน้อยเป็นที่ตั้งของหน่วยราชการแห่งหนึ่ง เป็นตึกสองชั้นสองหลัง มีเจ้าหน้าที่ประจำ 2 คน เจ้าหน้าที่ต้องมาเซ็นชื่อลงเวลาทำงานเช้าเย็นตามเวลา สมัยก่อนทางเข้ามายากมาก กว่าจะขับรถออกบ้านมาเซ็นชื่อเช้ามักไม่ทันโดยเฉพาะอย่างยิ่งหน้าฝนทำให้ถนนเป็นโคลนเฉอะแฉะ แต่วันนี้จะหน้าฝนหรือแล้งไม่ต่างกันเพราะถนนดีมาก  ทุกวันนี้พวกเขาเดินทางมาเซ็นชื่อเข้างานตอนเย็นและเซ็นออกในเวลาเดียวกันเพื่อประหยัดเวลา

สองข้างถนนมีพืชไร่ของนายทุนที่มาบุกเบิก มีคนงานในไร่หลายคน ตากแดดตากฝน ก้มๆ เงยๆ ผู้ชายได้ค่าแรงวันละ 400 บาท ผู้หญิงได้ 250-350 บาทแล้วแต่ตกลง หากผู้หญิงเป็นชาติพันธุ์หรือแรงงานผิดกฎหมายจะได้รับต่ำกว่านี้ แต่มีที่อยู่ให้ฟรี  คนงานเหล่านี้ทำงานตรงเวลา เริ่มงานแปดโมงเช้าเลิกงานหกโมงเย็น กินเหล้าขาวแก้ขัดยอกแล้วก็นอน

ไม่ว่าจะสุดปลายถนนที่ซึ่งผู้มีการศึกษามาลงชื่อทำงาน  หรือที่ไร่สวนสองข้างทางที่คนงานไม่มีการศึกษาทำงาน ทั้งสองฝ่ายไม่มีเซลฟ์เอสตีมที่ดีนัก เพราะทั้งสองฝ่ายนิยามชีวิตหรือกำหนดชีวิตของตนเองได้ไม่มากนัก ฝ่ายหนึ่งทำงานประจำที่ไม่มีอะไรท้าทาย เซ็นชื่อวันละสองที่แล้วรับเงินเดือน ฝ่ายหนึ่งทำงานประจำที่ไม่มีวันจะมีอนาคตที่ดีขึ้นไม่ว่าจะพยายามมากเท่าไรก็ตาม

“พยายามหน่อยสิ!” ครูหรือพ่อแม่บางคนมักจะพูดกับเด็กช้าแบบนี้

“พยายามแล้ว มองไม่เห็นหรือ” เด็กช้านึกในใจ เพราะความจำใช้งานด้านเสียงเสียหาย ทำให้พัฒนาการอื่นๆ ติดขัดไปหมด

แล้วถ้าเรามองไปที่เด็กดีเรียนดีมีงานทำ ก็มิใช่ว่าสถานการณ์จะดีเท่าไรนัก เรียนจบมาแล้วอยู่ไปวันๆ ก็มีมาก

MOST READ

Social Issues

27 Aug 2018

เส้นทางที่เลือกไม่ได้ ของ ‘ผู้ชายขายตัว’

วรุตม์ พงศ์พิพัฒน์ พาไปสำรวจโลกของ ‘ผู้ชายขายบริการ’ ในย่านสีลมและพื้นที่ใกล้เคียง เปิดปูมหลังชีวิตของพนักงานบริการในร้านนวด ร้านคาราโอเกะ ไปจนถึงบาร์อะโกโก้ พร้อมตีแผ่แง่มุมลับๆ ที่ยากจะเข้าถึง

กองบรรณาธิการ

27 Aug 2018

Social Issues

21 Nov 2018

เมื่อโรคซึมเศร้าทำให้อยากจากไป

เรื่องราวการรับมือกับความคิด ‘อยากตาย’ ผ่านประสบการณ์ของผู้ป่วยโรคซึมเศร้า คนเคียงข้าง และบทความจากจิตแพทย์

ศุภาวรรณ คงสุวรรณ์

21 Nov 2018

Social Issues

22 Oct 2018

มิตรภาพยืนยาว แค้นคิดสั้น

จากชาวแก๊งค์สู่คู่อาฆาต ก่อนความแค้นมลายหายกลายเป็นมิตรภาพ คนหนุ่มเลือดร้อนผ่านอดีตระทมมาแบบไหน ‘บ้านกาญจนาฯ’ เปลี่ยนประตูที่เข้าใกล้ความตายให้เป็นประตูสู่ชีวิตที่ดีกว่าได้อย่างไร

ธิติ มีแต้ม

22 Oct 2018

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

Allow All
Manage Consent Preferences
  • Always Active

Save