วรพจน์ พันธุ์พงศ์ เรื่อง
Shin Egkrantrong ภาพประกอบ
‘มากกว่าเพื่อน แต่ไม่ใช่แฟน’
เก่าแล้ว เชยแล้ว แต่น่าจะจำไม่ผิด นี่คือนิยามของคำว่า ‘กิ๊ก’
น่ารักใช่มั้ย
ภาษาไทยหรือภาษาอะไรก็ช่างมีคำทำนองนี้เสมอ มาแล้วก็ไป ฮิตแล้วเห่อแล้ว เวลาผ่านนานไปก็ล้าสมัย ไม่มีใครใช้ และบางทีไม่มีใครจดจำ
ถ้อยคำมันเคลื่อนไปตามเข็มนาฬิกา
แต่สถานะอาจไม่ใช่
เมื่อความรักสุกงอม พี่ กิ๊ก เพื่อน อาจเคลื่อนไปกลายเป็นแฟน เคลื่อนไปสู่การควงแขนเข้าประตูวิวาห์ หากบางทีก็ไม่ใช่
พี่แปลว่าพี่ เพื่อนแปลว่าเพื่อน ตราบจนนิรันดร์
นิ่ง ไม่เคลื่อนไหว ไม่แปรเปลี่ยน เป็นอมตะ (ให้คนรักเขาข้างเดียวตัดพ้อด้วยความอ่อนโยนว่า–ทีงี้ สัจจะอนิจจังเสือกไม่ทำงาน)
สถานะเป็นตัวของตัวเองอย่างยิ่ง
สถานะละเอียดอ่อนอย่างยิ่ง
สถานะเรียกร้องการทำความเข้าใจอย่างยิ่ง
อย่างน้อยก็ก้าวแรก อย่างน้อยก็เกมหนึ่ง ผู้รู้สถานะคือผู้ชนะ
ตระหนักรู้ในสถานะคือเข้าใจตำแหน่งแห่งที่ ไม่สับสนบทบาท รู้อำนาจหน้าที่ อันจะนำไปสู่การวางตัวที่เหมาะสม มองยังไงก็งาม
‘วางตัว’ คล้ายเป็นคำเล็กๆ แต่ลึก
นับแต่ทศวรรษ 2490 เป็นต้นมา การเมืองไทยมีปัญหาแบบแก้ให้ตายก็แก้ไม่ตก เนื่องเพราะการวางตัวผิดๆ ของคนบางกลุ่ม
สถาปนาตนเองเป็นสถาบัน แต่หลงสถานะ
ควรจะอยู่สงบเสงี่ยมในกรมกองก็ออกมาเพ่นพ่าน ควรจะอยู่ใต้ก็ตะเกียกตะกายขึ้นอยู่เหนือ และแทนที่จะปกป้องกลับร่วมมือ รัฐธรรมนูญประเทศนี้จึงฉีกง่ายเช่นทิชชู่
เข้าใจร่วมกันได้ว่า บางเราอาจมีหลายสถานะ แต่ทุกสถานะล้วนต้องกำกับไว้ด้วยความรับผิด รับชอบ
สถานะของคณะบุคคลใดที่รับแต่ชอบ สถานะที่ไม่ต้องรับผิด อารยชนไม่รับรอง/ไม่เคารพสถานภาพเหล่านี้ และยิ่งดันทุรัง ก็มีแต่จะยิ่งหายนะ
โลกเปลี่ยน สถานะจำต้องปรับตามกติกาสากล
หลงทางเสียเวลา หลงสถานะเสียผู้เสียคน
กินเหล้ากับเพื่อนอาจไม่ต้องจ่ายตังค์ นอนบ้านเพื่อนก็นอนฟรีๆ (พร้อมอาหารเช้าและรถรับส่ง)
แต่กับเพื่อนคนเดิม เมื่อเขาย้ายสถานะเป็นเจ้าของกิจการหรือพ่อค้า ในนามของลูกค้า อย่าว่าแต่เราต้องจ่าย หากบาทเดียวก็ตกหล่นละเลยไม่ได้ ปล่อยเนิ่นช้าไม่ได้ ดีลงานจบ สัญญาว่าจะจ่ายวันที่หนึ่ง ตอนเช้า แปลว่าวันที่หนึ่ง ตอนเช้า นี่ไม่ใช่เวลาและสถานะระหว่างเพื่อน นี่คือธุรกิจ นี่คือความเป็นความตาย
เก็บคำว่ายืดหยุ่น อนุโลม ใส่ลิ้นชักไว้ใช้ในกาลเทศะอื่น
ทำใจรับสถานะลูกค้าไม่ได้ หรือไม่ถ่องแท้ในเกมของทุน อย่าริอ่านทำธุรกิจ
และเช่นกัน–ในฐานะมนุษย์ สื่อมวลชนกับแหล่งข่าวเป็นเพื่อนกันได้
วันนี้ไปสัมภาษณ์ วันหน้าอาจเพียงไปนั่งกินเหล้า คุยกัน –ก็มันคิดถึง ใช่, ทำงานร่วมกันวันนี้ วันหน้าอาจย้ายบทบาท กลายเป็นผู้คนในชีวิต คนสำคัญ คนรัก สถานะแปรเปลี่ยนไปตามหัวใจของทั้งสองฝ่าย กำหนดไว้ก่อนไม่ได้ ไหว้พระ 9 วัด ก็คงไม่ช่วย ถ้าใช่คือใช่ ถ้าใช่ ใครจะใช้ ม.44 สั่งยกเลิกความรักไม่ได้
ปราบดา หยุ่น เป็นเพื่อน ผมรู้จักเขาจากการไปทำงานสัมภาษณ์
สุมาลี เอกชนนิยม เป็นเพื่อน ผมรู้จักเธอจากการไปทำงานสัมภาษณ์
ตะวัน วัตุยา เป็นเพื่อน ผมรู้จักเขาจากการไปทำงานสัมภาษณ์
เป็นเอก รัตนเรือง เป็นพี่ชาย ผมรู้จักเขาจากการไปทำงานสัมภาษณ์
ฯลฯ
คงจะมีอีกบางใคร ซึ่งละไว้ในฐานที่รักกัน ละไว้ในสัมพันธภาพที่งอกงามเพิ่มขึ้นมาจากเนื้องาน
คล้ายเป็นโบนัส เรียกเช่นนี้คงไม่เกินเลย
ขึ้นชื่อว่าโบนัสย่อมไม่ได้มาทุกปี โบนัสไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน เบื้องต้นนักสัมภาษณ์จึงต้องวางสถานะหรือขีดกรอบความเป็นสื่อมวลชนให้ชัด ไม่ใช่ไปถึงก็ทะเล่อทะล่า พูดจาเหมือนเป็นเพื่อน คนดีๆ เขาไม่ทำกัน แม้อีกฝ่ายจะมีไมตรี
สิ่งหนึ่งที่ผมมักบอกสอนตัวเองเสมอคือ ท่าทีหรือความเป็นเพื่อนของแหล่งข่าว อาจไม่ได้มีความหมายว่าเพื่อนเสมอไป เขาหรือเธออาจเพียง nice
รอยยิ้ม คำเชื้อเชิญ กระทั่งการหยิบยื่นความสะดวกสบายบางอย่าง อาจเป็นเพียงมารยาท เป็นมนุษยธรรมแสนสามัญ ถ้าเริ่มต้นด้วยความชัดเจนในสถานะ คงไม่ยากที่นักสัมภาษณ์จะแยกแยะสิ่งเหล่านี้
จำเป็นต้องอ่านให้ขาด พลาดไม่ได้ นึกออกใช่ไหม แค่ผู้หญิงยิ้มให้ก็คิดว่าเค้ารัก มันน่าสมเพช
“มาทำงาน” นักสัมภาษณ์ต้องท่องคำนี้ไว้ให้แม่นมั่น
ในสนาม ไม่ว่าเจอดอกไม้หรือก้อนอิฐ มืออาชีพอย่าเอาอารมณ์มาปะปน พร้อมจะยักไหล่และผายมือในทุกสถานการณ์
ใครก็ชอบดอกไม้ ยิ่งดอกไม้ในสวนสื่อมวลชนมันหอมยั่วยวน
หอมหวานเท่าไร เมามายง่ายเท่านั้น
กระจกและตะเกียงคือหน้าที่ของนักสัมภาษณ์ ส่องสะท้อนให้เห็นมิติที่กว้างและลึกของแหล่งข่าว ตัวละครคัดสรร ทุกค่ำทุกเช้า ต้องหมั่นทำความสะอาดฝุ่นฝ้า ตรวจตราปริมาณน้ำมัน
ไม่ว่าวันนี้วันพรุ่ง สถานะของนักสัมภาษณ์คือนักสัมภาษณ์ แต่สถานะของแหล่งข่าวนั้นไม่แน่
นักธุรกิจในวันนี้ พรุ่งนี้เขาอาจเป็น ส.ส. กระทั่งเป็นนายกรัฐมนตรี
ก็ถ้าประชาชนเลือก อะไรก็เป็นไปได้
เขาไม่ใช่เรา
เวลาที่นั่งอยู่ในบ้านเขาคือโมงยามแห่งการงาน เวลาที่นั่งอยู่ในรถของเขาคือโมงยามแห่งการงาน ใช่, เมื่อเขาให้เวลา ให้โอกาส อนุญาตให้ใกล้ชิด นั่นคืองาน
งานเลิกก็แยกย้าย ความอาลัยอาวรณ์เป็นอาภรณ์ของเด็กไม่รู้จักโต
คุณนึกออกใช่ไหม นักข่าวสังคมไฮโซเดินกรีดกรายในงานเลี้ยงกลางโรงแรมหรู เย่อหยิ่งท่ามกลางเหล่าพีอาร์สาวตามเอาอกเอาใจ ยามกินแทบจะป้อน พอหนังสือพิมพ์ประกาศปิดตัวตูม ก็ไปไม่เป็น ค่ำลงยืนงงอยู่ป้ายรถเมล์ริมถนน แม้แต่หมามันยังเมิน
ทั้งที่มองไม่เห็นความหวัง กับบางคน เราอาจพ่ายแพ้และหลงรัก แต่กับสถานะ พึงระวังอย่าลุ่มหลง นี่เป็นหลุมที่ลึก อันตราย ลงไปแล้วหาทางขึ้นยาก
นักข่าวไฮโซไม่ใช่ไฮโซ นักข่าวฟุตบอลไม่ใช่นักฟุตบอล และนักสัมภาษณ์ (ที่เดือนก่อนถูกเชิญไปปารีส และเมื่อคืนนอนอยู่บ้านนายกรัฐมนตรี) ก็ไม่ใช่สิ่งใดเลย นอกจากการเป็นคนทำงานสัมภาษณ์
ถามและฟัง เก็บเรื่องเล่ามาถอดเทป เล่าเรื่อง
เล่าจบ ก็จบ.
[/et_pb_text]
[/et_pb_column]
[/et_pb_row]
[/et_pb_section]
