กองบรรณาธิการ The101.world เรื่อง
COVID-19 เป็นวิกฤตใหญ่ระดับ “ครั้งหนึ่งในชีวิต” ของพวกเราทุกคน เป็นวิกฤตประเภทที่ไม่มีใครเคยพบเจอมาก่อน เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน มองไม่เห็นจุดจบปลายทาง สัมพันธ์เชื่อมโยงทุกมิติ ทั้งสุขภาพ เศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรม และที่สำคัญ เป็นวิกฤตที่เกี่ยวพันกับความเป็น-ความตายของชีวิต ทั้งชีวิตส่วนตัว ชีวิตครอบครัว และชีวิตทางธุรกิจ
101 ชวนผู้อ่านทุกท่านมาแสวงหาปัญญาฝ่าวิกฤต อ่านความคิดรวมหมู่จากผู้คนหลากหลายแวดวง จากโลกถึงไทย จากเมืองถึงชนบท จากสาธารณสุขถึงการศึกษา จากการเมืองถึงเศรษฐกิจ จากธุรกิจถึงกฎหมาย จากครอบครัวถึงสังคม และจากสุขภาพถึงเสรีภาพ
ระดมสมองเพื่อมองไปข้างหน้า ในวันที่โรคระบาดเขย่าโลกและไทยจนปั่นป่วนอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน — เศรษฐกิจจะสั่นสะเทือนรุนแรงแค่ไหน สังคมการเมืองจะเปลี่ยนไปอย่างไร หน้าตาของโลกจะพลิกโฉมเช่นไรหลังสมรภูมิ COVID-19 และอะไรคือโอกาสและความท้าทายแห่งอนาคตของประเทศไทย
เจาะลึกวิกฤต COVID-19 ด้วยการคุยรอบด้าน ถามตรง ตอบลึก เรื่องสังคม เศรษฐกิจ การเมือง สังคม และวาระโลก กับนักคิด นักวิชาการ นักวิจัย นักธุรกิจ นักการเมือง สื่อมวลชน เอ็นจีโอ และผู้กำหนดนโยบาย มากกว่า 60 คน
จิตติภัทร พูนขำ – ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ – พีเทอร์ ไมตรี อึ๊งภากรณ์ – สมชัย สุวรรณบรรณ – ปรีดี หงษ์สต้น – เนื้อแพร เล็กเฟื่องฟู – ชานนทร์ เตชะสุนทรวัฒน์ – เชาวฤทธิ์ เชาว์แสงรัตน์ – วาสนา วงศ์สุรวัฒน์ – ธีวินท์ สุพุทธิกุล – ณัฐกานต์ อมาตยกุล – นิติธร สุรบัณฑิตย์ – นิธิ เอียวศรีวงศ์ – ทวิดา กมลเวชช – ศิริกาญจน์ เจริญศิริ – อภิวัฒน์ รัตนวราหะ – ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ – รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ – รอมฎอน ปันจอร์ – ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ – เกศินี วิฑูรชาติ – สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ – สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี – สุปรีดา อดุลยานนท์ – กานต์ จํารูญโรจน์ – ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์ – อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ – วรเวศม์ สุวรรณระดา – ชลน่าน ศรีแก้ว – ศุภมาส อิสรภักดี – ณัฐวุฒิ บัวประทุม – คณวัฒน์ จันทรลาวัณย์ – ปิติ ศรีแสงนาม – สมชัย จิตสุชน – สันติธาร เสถียรไทย – บรรยง พงษ์พานิช – อิสริยะ ไพรีพ่ายฤทธิ์ – กิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์ – ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ – พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย – สฤณี อาชวานันทกุล – ปริญญ์ พานิชภักดิ์ – เผ่าภูมิ โรจนสกุล – ศิริกัญญา ตันสกุล – อรรถวิชช์ สุวรรณภักดี – ศุภชัย ศรีสุชาติ – อรรคณัฐ วันทนะสมบัติ – ประสาร ไตรรัตน์วรกุล – วีระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร – ภูมิศรัณย์ ทองเลี่ยมนาค – วิเชียร ไชยบัง – อธิษฐาน์ คงทรัพย์ – พริษฐ์ วัชรสินธุ – เดชรัต สุขกำเนิด – เมษ์ ศรีพัฒนาสกุล – ศุภโชค ปิยะสันติ์ – อุดม วงษ์สิงห์ – ภาคิน นิมมานนรวงศ์ – นิติ ภวัครพันธุ์ – ธานี ชัยวัฒน์ – บวรศม ลีระพันธ์ – เมษ์ ศรีพัฒนาสกุล – ภูเบศร์ สมุทรจักร – วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง
นี่คือตลาดวิชาฝ่าวิกฤตขนาดใหญ่ ที่เปิดให้คุณได้เรียนรู้ฟรีๆ ถึงบ้าน
สำรวจโลกยุค COVID-19
เราอยู่ในโลกที่ไม่มีวันเหม
คำถามสำคัญในวันนี้คือ วิกฤต COVID-19 เปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจการเมือ
101 ชวนเดินทางรอบโลก เพื่อสำรวจโลกใหม่ในยุค COVID-19 จากจีนถึงสหรัฐอเมริกา จากเอเชียถึงสหภาพยุโรป จากลาตินอเมริกาถึงสแกนดิเน
- ภูมิรัฐศาสตร์โลก – จิตติภัทร พูนขำ
- สหรัฐอเมริกา – ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ
- สหภาพยุโรป – พีเทอร์ ไมตรี อึ๊งภากรณ์
- อังกฤษ – สมชัย สุวรรณบรรณ
- สแกนดิเนเวีย – ปรีดี หงษ์สต้น
- สเปน – เนื้อแพร เล็กเฟื่องฟู และ ชานนทร์ เตชะสุนทรวัฒน์
- ลาตินอเมริกา – เชาวฤทธิ์ เชาว์แสงรัตน์
- จีน – วาสนา วงศ์สุรวัฒน์
- ญี่ปุ่น – ธีวินท์ สุพุทธิกุล
- เกาหลีใต้และไต้หวัน – ณัฐกานต์ อมาตยกุล และ นิติธร สุรบัณฑิตย์
สำรวจไทยยุค COVID-19
เมื่อชาติไทยติดไวรัสใหญ่ระดับภัยพิบัติ หนทางรอดในอนาคตคืออะไร
จากวิกฤตผู้นำสู่ข้อเสนอปฏิรูปเชิงระบบ จากวิกฤตรัฐไทยสู่การออกแบบเมืองใหม่หลังโรคระบาด จากวิกฤตสุขภาพสู่ปัญหาเสรีภาพใต้สถานการณ์ฉุกเฉิน จากวิกฤตใหญ่ใจกลางกรุงเทพมหานครสู่วิกฤตดิน-น้ำ-ลม-ไฟทั่วแผ่นดินสยาม
101 ชวนวัดไข้สังคมไทย ด้วยการมองลงไปใต้ภูเขาน้ำแข็งในสังคมการเมืองไทยที่กำลังละลายด้วยวิกฤต COVID-19
- เมื่อชาติไทยติดไวรัส – นิธิ เอียวศรีวงศ์
- เมื่อโรคระบาดเป็นภัยพิบัติ รัฐไทยควรรับมืออย่างไร – ทวิดา กมลเวชช
- สุขภาพ v เสรีภาพ : สำรวจสิทธิคนไทยยุค COVID-19 – ศิริกาญจน์ เจริญศิริ
- อนาคต ‘เมือง’ หลังโรคระบาด – อภิวัฒน์ รัตนวราหะ
- คิดใหม่ ‘เมือง’ ไทยหลัง COVID-19 – ชัชชาติ สิทธิพันธุ์
- ทุกข์สามเท่าชาวเชียงใหม่ : ไฟ ฝุ่น โควิด – รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์
- สันติภาพชายแดนใต้ในสถานการณ์ COVID-19 – รอมฎอน ปันจอร์
- เจาะอีสาน ดูวิกฤต COVID-19 และภัยแล้ง – ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ
- เบื้องหลังการจัดการวิกฤตแบบธรรมศาสตร์โมเดล – เกศินี วิฑูรชาติ
วิกฤตระบบสุขภาพ วิกฤตสังคมไทย และทางออก
วิกฤต COVID-19 สะท้อนให้เราเห็นปัญหาหลายอย่างที่หมักหมมและซ่อนอยู่ในระบบสาธารณสุขไทย เปลี่ยนวิถีชีวิตด้านสุขภาพของผู้คนไปอย่างสิ้นเชิง และส่งผลกระทบต่อครอบครัวไทยอย่างหนักหน่วงรุนแรงแบบที่ไม่เคยเจอมาก่อน
เราจะพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาสในการปฏิรูประบบบริการสาธารณสุขไทยได้อย่างไร อะไรคือ new normal ด้านสุขภาพ สมดุลระหว่างการควบคุมโรคและการพลิกฟื้นชีวิตเศรษฐกิจและสังคมอยู่ตรงไหน และ COVID-19 ทำให้เราต้องคิดใหม่เรื่องนโยบายสังคมอย่างไรเมื่อเด็ก ผู้สูงวัย และครอบครัวกลายเป็นจุดเปราะบางท่ามกลางวิกฤต
101 ชวนจินตนาการถึงทางออกของสังคมไทย ผ่าน ‘สถานพยาบาล’ โฉมใหม่ ‘ไลฟ์สไตล์’ สุขภาพกาย-ใจร่วมสมัย และ ‘บ้าน’ หลากหลายแบบที่เราเลือกเอง
- พลิกวิกฤต COVID-19 เป็นโอกาสปฏิรูประบบสุขภาพได้อย่างไร – สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์
- ทางออกอยู่ไหน? : โรดแมปสู้ COVID-19 – สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี
- COVID-19 กับ new normal ด้านสุขภาพของคนไทย – สุปรีดา อดุลยานนท์
- ปัญหาสุขภาพจิต ในวิกฤต COVID-19 – กานต์ จํารูญโรจน์
- ‘บ้าน’ ที่ไม่เหมือนกัน : จินตนาการใหม่ครอบครัวไทย – ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์
- เมื่อเด็กและครอบครัวคือจุดเปราะบางท่ามกลางวิกฤต – อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์
- โจทย์ใหม่สังคมสูงวัยยุคหลัง COVID-19 – วรเวศม์ สุวรรณระดา (เผยแพร่วันที่ 29 พฤษภาคม 2563)
- Policy Forum : คิดใหม่ นโยบายครอบครัวไทยยุคไร้นิยาม – ชลน่าน ศรีแก้ว ศุภมาส อิสรภักดี ณัฐวุฒิ บัวประทุม คณวัฒน์ จันทรลาวัณย์
วิกฤตเศรษฐกิจ โลกธุรกิจ และสังคมเศรษฐกิจไทยในอนาคต
กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) ประกาศชัดว่าโลกเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยแล้ว ด้านธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ก็ออกมาปรับประมาณการตัวเลขอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจไทย เป็น ติดลบ 5.3% ขณะที่สถาบันวิจัยบางแห่งคาดการณ์ว่าตัวเลขสาหัสกว่านั้น ติดลบถึง 9% หลายคนนึกไปถึงวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้งเมื่อปี 2540 แล้ว แต่บางคนบอกว่ารอบนี้อาจหนักหนามหาวิกฤตกว่านั้น
ยิ่งเมื่อวิกฤตสุขภาพและวิกฤตเศรษฐกิจ นำมาซึ่งวิกฤตด้านการศึกษาและพัฒนาคนด้วยแล้ว ความห่วงกังวลถึงอนาคตของสังคมเศรษฐกิจไทยยิ่งเป็นเท่าทวี
อะไรคือความท้าทายใหญ่ของมหาวิกฤตเศรษฐกิจจำเป็นครั้งนี้ ธุรกิจและแรงงานไทยจะไปรอดได้อย่างไร ทำอย่างไรไม่ให้กระบวนการเรียนรู้และพัฒนาคนต้องสะดุดหยุดลง หัวใจของนโยบายสู้วิกฤตของรัฐไทยอยู่ตรงไหน ถ้าเรายึดคนที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤต แรงงาน และผู้บริโภค เป็นตัวตั้ง เราจะสู้ COVID-19 ด้วยนโยบายที่เข้าอกเข้าใจและเห็นหัวประชาชนอย่างไร และถ้าเราไม่ได้สนใจแค่อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ แต่ให้ความสำคัญกับการจัดการความเหลื่อมล้ำ การต่อสู้การผูกขาด และการสร้างความยั่งยืน หน้าตาของนโยบายสู้ COVID-19 ของสังคมไทยควรจะออกมาเช่นไร
101 ชวนสำรวจสถานการณ์ล่าสุดของเศรษฐกิจไทยและโลก การปรับตัวของภาคธุรกิจ การต่อสู้ดิ้นรนของแรงงาน และการสร้างโลกใหม่ของระบบการศึกษาเรียนรู้
- เมื่อเศรษฐกิจติดไวรัส – ปิติ ศรีแสงนาม
- เศรษฐกิจไทยในมหาวิกฤต – สมชัย จิตสุชน
- เศรษฐกิจโลกและไทยหลัง COVID-19 – สันติธาร เสถียรไทย
- ปัญญาฝ่าวิกฤต COVID-19 – บรรยง พงษ์พานิช
- โลกธุรกิจใหม่หลัง COVID-19 – อิสริยะ ไพรีพ่ายฤทธิ์
- สู้ COVID-19 ด้วยมาตรการทางเศรษฐกิจและกฎหมาย – กิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์
- จากมาตรการ 2 ล้านล้านบาท ถึงการปฏิรูประบบงบประมาณไทย – ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ
- วิวาทะเรื่องแบงก์ชาติกับมาตรการช่วยเหลือตลาดการเงิน – พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย
- ตอบโจทย์สู้ความเหลื่อมล้ำ-ต้านการผูกขาด-สร้างความยั่งยืน ยุค COVID-19 – สฤณี อาชวานันทกุล
- Policy Forum : นโยบายแก้วิกฤตเศรษฐกิจยุค COVID-19 – ปริญญ์ พานิชภักดิ์ เผ่าภูมิ โรจนสกุล ศิริกัญญา ตันสกุล อรรถวิชช์ สุวรรณภักดี (เผยแพร่วันที่ 8 มิถุนายน 2563)
- แรงงานไทยในวิกฤต COVID-19 – ศุภชัย ศรีสุชาติ
- เศรษฐกิจแพลตฟอร์มกับทุกข์ของแรงงาน – อรรคณัฐ วันทนะสมบัติ
- จากวิกฤตเศรษฐกิจสู่วิกฤตการศึกษา – ประสาร ไตรรัตน์วรกุล
- Public Forum : “โรคใหม่-โลกใหม่-การเรียนรู้ใหม่ : อนาคตการศึกษาไทยยุคหลัง COVID-19” – สฤณี อาชวานันทกุล วีระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร ภูมิศรัณย์ ทองเลี่ยมนาค วิเชียร ไชยบัง อธิษฐาน์ คงทรัพย์ พริษฐ์ วัชรสินธุ
- Public Forum : “เปิดเทอมใหม่เอาไงดี : ปรับโรงเรียน-เปลี่ยนครู-ปฏิรูปการเรียนรู้” – เดชรัต สุขกำเนิด เมษ์ ศรีพัฒนาสกุล ศุภโชค ปิยะสันติ์ อุดม วงษ์สิงห์ ภาคิน นิมมานนรวงศ์
หลากเครื่องมือ หลายแว่นตา รับมือ COVID-19
COVID-19 เป็นวิกฤตรูปแบบใหม่ ซึ่งเกี่ยวพันเชื่อมโยงกับภาคส่วนต่างๆ และมีลักษณะข้ามศาสตร์ การเข้าใจสภาพปัญหาและทางออกของมหาวิกฤตครั้งนี้จึงต้องการ ‘แว่นตา’ ใหม่ๆ ในการมองปัญหา และ ‘เครื่องมือ’ ใหม่ๆ ในการแก้ไขปัญหา
101 ชวนเปิดกล่องความคิด หยิบแว่นตาจากหลายศาสตร์มาสวม เพื่อมองหาทางเลือกเชิงนโยบายใหม่ๆ ในการรับมือวิกฤต
- มานุษยวิทยา – นิติ ภวัครพันธุ์
- เศรษฐศาสตร์พฤติกรรม – ธานี ชัยวัฒน์
- systems thinking – บวรศม ลีระพันธ์
- design thinking – เมษ์ ศรีพัฒนาสกุล
- เจเนอเรชันศึกษา – ภูเบศร์ สมุทรจักร
- วารสารศาสตร์ – วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง
