ภาณุ บุรุษรัตนพันธุ์ เรื่อง
Shin Egkantrong ภาพประกอบ
Q : ไปงานสวดศพ มีฝรั่งคนนึงที่รู้จักดีเขาสวมหมวกตลอดเวลา เท่ดีนะ เขามางานศพด้วย พอเดินเข้ามาในศาลา มีเพื่อนเขาสะกิดแล้วพูดอะไรไม่รู้ ฝรั่งรีบถอดหมวกเลย สงสัยว่าเป็นธรรมเนียมที่ต้องถอดหมวกในงานศพใช่มั้ย เห็นในหนังบ่อยๆ เวลามีศพแห่มา ต้องถอดหมวกกันเป็นแถว – วาร
A : ตอบคุณวาร
สมัยนี้เราสวมหมวกเพราะมันเป็นลุค เห็นว่ามันฮิปก็เลยหาหมวกมาสวม ตามที่ได้รับแรงบันดาลใจจากนักร้องนักแสดง แต่บางทีก็ลืมไปว่าผู้คนนั้นสวมหมวกกันมาก่อนจะมีคำว่าฮิปหลายร้อยปี และสิ่งที่ตามมาพร้อมหมวกก็คือธรรมเนียมในการสวม (และถอด) ซึ่งธรรมเนียมนั้นทุกวันนี้ก็ยังอยู่ จึงใช่เรื่องเสียหายหากเราจะรู้กันไว้บ้าง
ประวัติศาสตร์อาจช่วยแก้ตัวให้คนที่ไม่รู้ธรรมเนียมการสวมหมวก เพราะคนไทยเราสวมกันก็แต่งอบชาวนากันแดด มาถูกรัฐบังคับให้สวมหมวกสมัยรัฐนิยมของจอมพล ป. พิบูลสงคราม ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งบังคับอยู่ไม่กี่ปี คนไทยยังไม่ทันได้คุ้นกับหมวกก็เลิกคำสั่งไปเสียก่อน ผิดกับฝรั่งทั้งชายหญิงที่ใส่หมวกกันมาเป็นร้อยๆ ปี เพิ่งจะเลิกสวมในยุค 60s เพราะมีวัฒนธรรมใหม่มาแทนที่ หมวกจึงเพิ่งกลับมาฮิตในช่วงหลังๆ นี่เอง แล้วก็ใส่กันเพื่อลุคอย่างที่บอก
เข้าเรื่องเลยแล้วกัน กฎเกณฑ์สำหรับการสวมหมวกนี่แบ่งเป็นของผู้ชายและผู้หญิง มาดูของผู้ชายกันก่อน
ผู้ชายย่อมสวมหมวกเมื่อ – อยู่กลางแจ้ง – สถานที่ซึ่งมีการแข่งกีฬาทั้งในและนอกอาคาร – ในระบบขนส่งมวลชน – อาคารสาธารณะ ลอบบี้โรงแรม สนามบิน – ในลิฟต์
จำยากไปหน่อยเนอะ งั้นมาดูดีกว่าว่าเราพึงถอดหมวกเมื่อไหร่ – ขณะรับประทานอาหาร – ระหว่างการแนะนำตัว – ในที่ทำงาน – ในโรงหนัง – สถานที่ซึ่งมีการแสดงในอาคาร (น่าจะเพราะกลัวบังและเกะกะคนอื่น) – เมื่อมีเพลงชาติหรือเมื่อมีธงชาติผ่านมา (อย่างในขบวนพาเหรด) – ในศาสนาสถาน นอกจากจะระบุให้สวมสิ่งปกคลุมศีรษะ
เคยเห็นผู้ชายบางคนเวลาสวมหมวกแล้วทักทาย เขาจะไม่โบกมือ แต่จะเอานิ้วแตะขอบหมวกอย่างเท่ (คล้ายพลเรือนตะเบ๊ะแบบชิลๆ) เห็นแล้วก็อยากทำบ้าง แต่บังเอิญลุงไม่ค่อยชอบใส่หมวกเพราะลุคมันไม่ค่อยได้ นอกจากหน้าร้อนปีนี้ ใส่หมวกบ่อยมาก
สำหรับผู้หญิงนี่ดูจะผ่อนปรนกว่า อาจะเป็นเพราะหมวกผู้หญิง (คิดถึงงานพระราชพิธีหรืองานไฮโซอังกฤษนะครับ) ถอดยาก สวมแล้วก็ต้องจัดทรง จะใส่ๆ ถอดๆ มันไม่ใช่เรื่อง เขาก็เลยอะลุ่มอล่วยให้สวมหมวกไว้ได้ โดยไม่ต้องถอด เมื่อ (สถานการณ์เหล่านี้เราคิดว่าจะต้องถอดหมวก แต่ถ้าเป็นผู้หญิงแล้วเขาอนุโลมว่าไม่ต้องครับ) – อยู่ในบ้าน – รับประทานอาหาร – กำลังปาร์ตี้ในสวน (ซึ่งวัตถุประสงค์คือเป็นงานเลี้ยงอวดหมวก) – อยู่ระหว่างพิธีกรรมทางศาสนา – ระหว่างเพลงชาติบรรเลง หรือมีธงชาติผ่านมา
กรณีเดียวที่ต้องรบกวนให้สุภาพสตรีถอดหมวกก็คือ เมื่อหมวกคุณบังวิวคนอื่น หรือเมื่อคุณกำลังทำงาน
ถามว่าเราเป็นคนไทยทำไมจะต้องทำตามธรรมเนียมฝรั่งด้วย ก็เราคนเอเชีย ‘ฝรั่งไม่ใช่พ่อ’…ลุงมีเรื่องจะเล่าให้ฟัง…สามสิบปีก่อน ลุงไปเที่ยวเมืองเสียมเรียบที่เขมรซึ่งตอนนั้นยังเถื่อนอยู่มาก ชาวบ้านยังลำบากลำบน มีทหารเขมรแดงสะพายอาร์ก้าเดินตามตลาด ยังมีกองกำลังรักษาสันติภาพของสหประชาชาติในรถโตโยต้าขับเคลื่อนสี่ล้อ สีขาวข้างๆ มีตัวอักษรสีฟ้าเขียนว่า ‘ยู เอ็น’ เท่เป็นบ้า
สายๆ ลุงเดินผ่านวัดหนึ่ง ชายเขมรสวมหมวกกันแดดขี่มอเตอร์ไซค์เลี้ยวเข้าวัด พอลอดซุ้มประตูวัดเท่านั้น พี่ก็ปล่อยมือข้างหนึ่งจากแฮนด์แล้วถอดหมวกเป็นกิริยาเคารพสถานที่ทันที เขมรเขายังรู้กาลเทศะขณะที่คนไทย (อย่างลุง) ยังใส่หมวกหราไม่รู้เรื่อง
เป็นภาพการแสดงกาลเทศะของชาวบ้านที่จำติดตามาจนทุกวันนี้
ก็อย่างที่จังโก้ (ภาพยนตร์ Django Unchained) กระซิบกับตัวเองดังๆ ตั้งใจจะให้เข้าหูมือปืน (ซึ่งไม่ยอมถอดหมวก) ของคุณแคนดี้ในวันแรกที่เจอกันในบาร์ “ขนาดไอ้คนใช้นิโกรมันยังรู้เลยว่าอยู่ในบ้านต้องถอดหมวก!”
Q : วันนี้ใส่กระโปรงทรงเข้ารูปผ่าข้าง ลายดอกไม้กราฟฟิก ยี่ห้อ Pull & Bear มาที่ออฟฟิศ เราก็ภูมิใจใน ootd มาก ฉันน่ะลุคแบบ Nichole Richie แน่ๆ วันนี้ ปรากฎว่ามนุษย์รุ่นพี่ผู้ชายในออฟฟิศทักว่าใส่ผ้าถุงมาทำงานทำไม พอเราบอกว่าซื้อมาจาก Pull & Bear ก็ทำท่าตะลึงอีกว่าใช่ Pull & Bear แน่หรือ เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง บางทีก็เสียความมั่นใจไปเลย เราจะทำยังไงกับสถานการณ์นี้ดีคะ – น้องฟ้า
A : ตอบน้องฟ้า
เรื่องนี้ตอบได้สองแบบนะครับ
แบบแรก เป็นไปได้ว่าคุณจะพลาด ไม่สามารถจัดลุคของน้องนิโคล ริชีมาสร้างความพึงพอใจเล็กๆ ในใจคุณเองได้ มันอาจมีอะไรผิดพลาด สีของลายอาจไม่เข้ากับสีผิว สัดส่วนและรายละเอียดต่างๆ อาจไม่ใช่ แต่ลุงขอพูดไปเลยโดยไม่เคยเห็นตัวและไม่รู้จักน้องฟ้าว่า (แต่ดูจากรายละเอียดที่เล่ามาน้องไม่ใช่คนที่อยากสวมอะไรก็หยิบมาสวมแน่) – อย่างน้องนี่ไม่น่าพลาด จงใส่กระโปรงตัวนี้ต่อไป แล้วถ้ามนุษย์รุ่นพี่ผู้ชายในออฟฟิศทักอีก เราก็ไม่ต้องไปสนใจ ยึดหลักบัวสี่เหล่าของพระพุทธเจ้าไว้ครับ มีบางเรื่องบางคนที่เราเปลี่ยนแปลงชี้แจงเขาไม่ได้ และมนุษย์รุ่นพี่ผู้ชายฯ ก็คงเป็นหนึ่งในบัวใต้น้ำที่ว่า
แบบที่สอง ตามประสาผู้ชายที่รู้ไส้ผู้ชายด้วยกัน ลุงว่าอีมนุษย์รุ่นพี่ผู้ชายในออฟฟิศคงแอบชอบน้องฟ้าอยู่บ้าง แต่เป็นเพราะถือคติหมาหยอกไก่ แกเลยได้แต่แซวให้เราหันมาค้อน แทนที่จะชมให้ชื่นใจ รู้อย่างนี้แล้วก็ไม่ต้องเครียดหรอกครับ อีกไม่นานมนุษย์รุ่นพี่ผู้ชายฯ ก็หาสาวน้อยคนใหม่ไว้แซวแทนน้องฟ้าได้เองแหละ
Agony uncle หมายถึง ชายเจ้าของคอลัมน์ให้คำปรึกษาปัญหาชีวิตทั่วไป (ถ้าเป็นหญิงตอบก็ต้องเรียก agony aunt) ลุงเฮม่าตอบปัญหาในโลกยุคใหม่ที่เราทึกทักเอาเองว่าไร้กฎเกณฑ์ แต่ถ้าโลกมันไร้กฎเกณฑ์ขนาดนั้น เราคงอยู่ร่วมกันในฐานะเพื่อนมนุษย์ได้ลำบาก
**ส่งคำถามมาได้ที่ [email protected]
